Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


namespace:spaanse_burgeroorlog_en_revolutie

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
namespace:spaanse_burgeroorlog_en_revolutie [23/03/20 12:38]
defiance
namespace:spaanse_burgeroorlog_en_revolutie [23/08/21 19:35]
defiance
Regel 1: Regel 1:
 ====== De Spaanse Burgeroorlog en Revolutie ====== ====== De Spaanse Burgeroorlog en Revolutie ======
  
-In 1936 brak er in Spanje een burgeroorlog uit toen de fascistische generaal ​Franscisco ​Franco een militaire coup pleegde tegen de nieuw verkozen socialistische regering. Als reactie hierop gingen arbeiders en de boeren over tot stakingen en namen de wapens op. De sterk georganiseerde arbeiders klasse in stedelijk gebieden als Barcelona en Madrid, en de door het anarchisme sterk beïnvloede agrarische gebieden als Aragon, Castille, wisten de coup neer te slaan. ​+In 1936 brak er in Spanje een burgeroorlog uit toen de fascistische generaal ​Francisco ​Franco een militaire coup pleegde tegen de nieuw verkozen socialistische regering. Als reactie hierop gingen arbeiders en de boeren over tot stakingen en namen de wapens op. De sterk georganiseerde arbeiders klasse in stedelijk gebieden als Barcelona en Madrid, en de door het anarchisme sterk beïnvloede agrarische gebieden als Aragon, Castille, wisten de coup neer te slaan. ​
  
 In tegenstelling tot de vaak burgerlijke lezing van deze gebeurtenissen,​ waarin veelal enkel over de burgeroorlog wordt gesproken, vloeide uit deze situatie een historisch veel belangrijkere gebeurtenis voort. De mensen beheerste vanaf dat moment in die delen van Spanje de straten en velden. In deze golf van zelfvertrouwen die dit met zich mee bracht, ontwikkelde zich onder leiding van anarchistische ideeën, hieruit de meest vergaande sociale revolutie van de 20ste eeuw - de '​Spaanse'​ Revolutie'​.[1] In tegenstelling tot de vaak burgerlijke lezing van deze gebeurtenissen,​ waarin veelal enkel over de burgeroorlog wordt gesproken, vloeide uit deze situatie een historisch veel belangrijkere gebeurtenis voort. De mensen beheerste vanaf dat moment in die delen van Spanje de straten en velden. In deze golf van zelfvertrouwen die dit met zich mee bracht, ontwikkelde zich onder leiding van anarchistische ideeën, hieruit de meest vergaande sociale revolutie van de 20ste eeuw - de '​Spaanse'​ Revolutie'​.[1]
Regel 11: Regel 11:
 //​Militanten in Barcelona verdedigen de straten// //​Militanten in Barcelona verdedigen de straten//
 {{:​namespace:​no_pasaran_madrid.jpg|}} {{:​namespace:​no_pasaran_madrid.jpg|}}
-//De bekende slogan "No Passaran!"​ (vert. ​Geen Doorgang) op een spandoek in Madrid//+//De bekende slogan "No Passaran!"​ (vert. ​Ze zullen er niet doorkomen!) op een spandoek in Madrid//
 </​WRAP>​ </​WRAP>​
  
 In de bevrijdde zone zorgde de invloed van het anarchisme van de anarcho-syndicalistische vakbond //​[[CNT|Confederación Nacional del Trabajo (CNT)]] (vert. Nationale Confederatie van Arbeid)// – op dat moment de grootste vakbond in Spanje – ervoor dat men massaal de industrieën begon te collectiviseren ​ onder arbeiderszelfbestuur. Ineens ging de meerwaarde van de arbeid niet meer uit naar de bazen maar naar maatschappelijk belang. De houtbewerkingsindustrie was volledig gesocialiseerd,​ net als de bakkersindustrie en spoorwegen. Arbeiders namen de controle in de telecommunicatie,​ gas, water, elektra, chemische industrie, bioscopen, bussen, trams en allerhande andere fabrieken en werkplaatsen. Op het platteland was de revolutie misschien nog wel verstrekkender. Rurale collectieven schaften privaat bezit af en in veel gevallen werd het libertair communisme ​ uitgeroepen. Tegen de 7 miljoen boeren waren in dit sociale experiment betrokken. Zowel in de dorpen als steden bestonden verschillende vormen van collectivisatie – in sommige gevallen werd geld afgeschaft, in andere bleef het bestaan, in andere werd naar uren van arbeid fiches uitbetaald, waarbij alle arbeid gelijk werd geschakeld. In de bevrijdde zone zorgde de invloed van het anarchisme van de anarcho-syndicalistische vakbond //​[[CNT|Confederación Nacional del Trabajo (CNT)]] (vert. Nationale Confederatie van Arbeid)// – op dat moment de grootste vakbond in Spanje – ervoor dat men massaal de industrieën begon te collectiviseren ​ onder arbeiderszelfbestuur. Ineens ging de meerwaarde van de arbeid niet meer uit naar de bazen maar naar maatschappelijk belang. De houtbewerkingsindustrie was volledig gesocialiseerd,​ net als de bakkersindustrie en spoorwegen. Arbeiders namen de controle in de telecommunicatie,​ gas, water, elektra, chemische industrie, bioscopen, bussen, trams en allerhande andere fabrieken en werkplaatsen. Op het platteland was de revolutie misschien nog wel verstrekkender. Rurale collectieven schaften privaat bezit af en in veel gevallen werd het libertair communisme ​ uitgeroepen. Tegen de 7 miljoen boeren waren in dit sociale experiment betrokken. Zowel in de dorpen als steden bestonden verschillende vormen van collectivisatie – in sommige gevallen werd geld afgeschaft, in andere bleef het bestaan, in andere werd naar uren van arbeid fiches uitbetaald, waarbij alle arbeid gelijk werd geschakeld.
  
-Het land, de fabrieken, de straat, alles voor iedereen. De kerken werden leeggehaald,​ de inboedels verbrand, de rijkdommen door comités verdeeld. Gebouwen en auto's werden in beslag genomen en direct ​volgekalkt ​met "//​CNT//" ​ en //"​[[FAI|Federación Anarquista Ibérica (FAI)]]"​ (vert. Iberische Anarchistische Federatie)//,​ de rechters verdreven, de kranten overgenomen,​ affiches geplakt om ook de gewone mensen (die veelal analfabeet waren) te informeren, het openbaar vervoer en de fabrieken werden gecollectiviseerd,​ land en bezit verdeeld, gevangenissen leeggehaald. Het was een enorme uitbarsting van enthousiasme waarin één ding voorop stond: breken met het verleden. Geen kerken, bazen, militairen en Guardia'​s,​ maar boeren en arbeiders die het voor het zeggen hebben.+Het land, de fabrieken, de straat, alles voor iedereen. De kerken werden leeggehaald,​ de inboedels verbrand, de rijkdommen door comités verdeeld. Gebouwen en auto's werden in beslag genomen en direct ​beschreven ​met "//​CNT//" ​ en //"​[[FAI|Federación Anarquista Ibérica (FAI)]]"​ (vert. Iberische Anarchistische Federatie)//,​ de rechters verdreven, de kranten overgenomen,​ affiches geplakt om ook de gewone mensen (die veelal analfabeet waren) te informeren, het openbaar vervoer en de fabrieken werden gecollectiviseerd,​ land en bezit verdeeld, gevangenissen leeggehaald. Het was een enorme uitbarsting van enthousiasme waarin één ding voorop stond: breken met het verleden. Geen kerken, bazen, militairen en Guardia'​s,​ maar boeren en arbeiders die het voor het zeggen hebben.
  
 Spanje was in de jaren 30 een van de armste landen van Europa, met keiharde tegenstellingen. Er heerste een kleine, zeer rijke laag van voornamelijk grootgrondbezitters,​ gesteund door een aartsconservatieve katholieke kerk die zelf ook schatrijk was. Al sinds de middeleeuwen zijn in Spanje de belangen van het staatsgezag en van de rooms-katholieke geestelijkheid hetzelfde. Spanje was in de jaren 30 een van de armste landen van Europa, met keiharde tegenstellingen. Er heerste een kleine, zeer rijke laag van voornamelijk grootgrondbezitters,​ gesteund door een aartsconservatieve katholieke kerk die zelf ook schatrijk was. Al sinds de middeleeuwen zijn in Spanje de belangen van het staatsgezag en van de rooms-katholieke geestelijkheid hetzelfde.
Regel 24: Regel 24:
 Pogingen om wat aan deze dictatuur te veranderen werden afgestraft met wrede repressie: klopjachten (op revolutionairen),​ slachtpartijen en massale arrestaties. Pogingen om wat aan deze dictatuur te veranderen werden afgestraft met wrede repressie: klopjachten (op revolutionairen),​ slachtpartijen en massale arrestaties.
  
-In deze toestand richtten de boerenorganisaties en industriële verenigingen in 1911 een anarchistische vakbond op: de CNT (Confederacion Nacional del Trabajo), die aangesloten was bij de AIT (Asociacon Internacional de los Trabajadores). Deze uit het volk ontstane vakbond groeide snel. Een jaar later waren er al 30.000 leden. Landeigenaren namen misdadigers in dienst die de anarchisten moesten afschieten. De CNT moest zich verdedigen en speciale groepen '​solidarios'​ namen de strijd op tegen de '​pistoleros'​. Hieruit ontstond later de FAI (Federacion Anarquista Iberica), de kern van anarchisten binnen de CNT die zich bezighield met ideologie en politieke lijn. Bovendien voerden zij bevrijdingsacties voor gevangen kameraden. Wat vroeger lokale stakingen of grondbezettingen waren, groeide nu uit tot een netwerk van groepen die elkaar steunden.+In deze toestand richtten de boerenorganisaties en industriële verenigingen in 1911 een anarchistische vakbond op: de CNT ([[Confederacion Nacional del Trabajo]]), die aangesloten was bij de IWA/​IAA ​([[Internationale Arbeidersassociatie]],​ Spaans AIT). Deze uit het volk ontstane vakbond groeide snel. Een jaar later waren er al 30.000 leden. Landeigenaren namen misdadigers in dienst die de anarchisten moesten afschieten. De CNT moest zich verdedigen en speciale groepen '​solidarios'​ namen de strijd op tegen de '​pistoleros'​. Hieruit ontstond later de FAI ([[Federacion Anarquista Iberica]]), de kern van anarchisten binnen de CNT die zich bezighield met ideologie en politieke lijn. Bovendien voerden zij bevrijdingsacties voor gevangen kameraden. Wat vroeger lokale stakingen of grondbezettingen waren, groeide nu uit tot een netwerk van groepen die elkaar steunden.
  
 Het Spaanse volk kon zich zo goed in de CNT vinden vanwege de duidelijkheid:​ Het Spaanse volk kon zich zo goed in de CNT vinden vanwege de duidelijkheid:​
 +
   * Er bestond geen bureaucratisch apparaat met bonzen. Het leidinggevend kader werkte zelf onder de arbeiders in de fabriek en leefde van eigen loon.   * Er bestond geen bureaucratisch apparaat met bonzen. Het leidinggevend kader werkte zelf onder de arbeiders in de fabriek en leefde van eigen loon.
   * De CNT was nooit een organisatie van contributiebetalers en heeft ook nooit financiële reserves gehad.   * De CNT was nooit een organisatie van contributiebetalers en heeft ook nooit financiële reserves gehad.
Regel 47: Regel 48:
 </​WRAP>​ </​WRAP>​
  
-Op 17 juli was het zover. Met steun die was toegezegd door Mussolini en Hitler pakte Franco eerst Spaans Marokko aan, waarna hij oprukte naar Spanje. Maar het volk reageerde overweldigend en de CNT wist onmiddellijk wat haar te doen stond: revolutie maken! De republikeinse regering aarzelde tegen Franco op te treden, maar het volk greep de wapens, versloeg op vele plaatsen de militairen en greep alles wat haar toebehoorde:​ het land, de fabrieken, scholen, transportmiddelen,​ alles... De sociale revolutie ging haar eerste dagen in.+Op 17 juli was het zover. Met steun die was toegezegd door Mussolini en Hitler pakte Franco eerst Spaans Marokko aan, waarna hij oprukte naar Spanje. Maar het volk reageerde overweldigend en de CNT wist onmiddellijk wat haar te doen stond: revolutie maken! De republikeinse regering aarzelde tegen Franco op te treden, maar het volk greep de wapens, versloeg op vele plaatsen de militairen en greep alles wat haar toebehoorde:​ het land, de fabrieken, scholen, transportmiddelen,​ alles. De sociale revolutie ging haar eerste dagen in.
  
-Binnen de bedrijven, op het land, in de milities, overal heerste een revolutionaire sfeer: commandant en gewoon soldaat, boer en militair gingen als gelijken met elkaar om. Iedereen kreeg dezelfde soldij, droeg dezelfde kleren, at hetzelfde, en noemde ieder ander '​jij'​ of '​kameraad'​. Mannen en vrouwen waren gelijk. Er waren geen bazen- of bediendenklassen,​ geen priesters, geen hoeren, geen laarzen- en pettenlikkerij. Het volk had het voor het zeggen en kon alles zelf organiseren,​ de regering had het nakijken.+Binnen de bedrijven, op het land, in de milities, overal heerste een revolutionaire sfeer: commandant en gewoon soldaat, boer en militair gingen als gelijken met elkaar om. Iedereen kreeg dezelfde soldij, droeg dezelfde kleren, at hetzelfde, en noemde ieder ander '​jij'​ of '​kameraad'​. Mannen en vrouwen waren gelijk. Er waren geen bazen- of bediendenklassen,​ geen priesters, geen hoeren, geen laarzen- en pennenlikkerij. Het volk had het voor het zeggen en kon alles zelf organiseren,​ de regering had het nakijken.
  
 De CNT vond dit de enige manier om Franco te verslaan. Niet alleen de opstand neerslaan, maar bovenal de revolutie doorvoeren. Door de sociale revolutie zouden niemand anders dan de arbeiders zelf regeren. De CNT vond dit de enige manier om Franco te verslaan. Niet alleen de opstand neerslaan, maar bovenal de revolutie doorvoeren. Door de sociale revolutie zouden niemand anders dan de arbeiders zelf regeren.
Regel 66: Regel 67:
 </​WRAP>​ </​WRAP>​
  
-Met de collectivisaties werd meteen ​na de overwinning begonnen. In Catalonië, het centrum van de industrie, kwamen de meeste fabrieken direct in handen van de arbeiders. De eigenaars en hoger personeel waren in veel gevallen gevlucht. Soms werkten ze ook mee. Het beslissen van de arbeiders in de bedrijven zelf, betekende dat er een grote verscheidenheid in aanpak ontstond. Soms een eenheidsloon,​ soms met verschillen;​ hier en daar alle macht bij de raden, op andere plaatsen hielden ze slechts toezicht. Maar het was afgelopen met de oude baas/knecht verhoudingen.+Op het hoogtepunt had de CNT zo'n 1,8 miljoen leden. ​Met de collectivisaties werd na de overwinning ​meteen ​begonnen. In Catalonië, het centrum van de industrie, kwamen de meeste fabrieken direct in handen van de arbeiders. De eigenaars en hoger personeel waren in veel gevallen gevlucht. Soms werkten ze ook mee. Het beslissen van de arbeiders in de bedrijven zelf, betekende dat er een grote verscheidenheid in aanpak ontstond. Soms een eenheidsloon,​ soms met verschillen;​ hier en daar alle macht bij de raden, op andere plaatsen hielden ze slechts toezicht. Maar het was afgelopen met de oude baas/knecht verhoudingen.
  
 De CNT en de mensen waren goed voorbereid. De meeste bedrijven hebben maar even stilgelegen en werkten weer snel op het oude of een beter productieniveau. Winsten werden gebruikt om andere bedrijven die het moeilijker hadden te steunen. Onder geen omstandigheid werden de winsten eenvoudig verdeeld. Ze werden altijd gebruikt om het fascisme te bestrijden of om de productie te verbeteren. Om de zoveel tijd vonden er vergaderingen plaats waarin de uitvoerende comités en de arbeiders overlegden over de activiteiten en de positie van het bedrijf. De CNT en de mensen waren goed voorbereid. De meeste bedrijven hebben maar even stilgelegen en werkten weer snel op het oude of een beter productieniveau. Winsten werden gebruikt om andere bedrijven die het moeilijker hadden te steunen. Onder geen omstandigheid werden de winsten eenvoudig verdeeld. Ze werden altijd gebruikt om het fascisme te bestrijden of om de productie te verbeteren. Om de zoveel tijd vonden er vergaderingen plaats waarin de uitvoerende comités en de arbeiders overlegden over de activiteiten en de positie van het bedrijf.
Regel 88: Regel 89:
  
 <WRAP right box 50%> <WRAP right box 50%>
-{{:​namespace:​sants-antiguo-barcelona-d-abans-d-avui-sempre-mujeres_libres.jpeg|}} +{{:​namespace:​mujeres_libres.jpg|}} 
-//Een lokaal ​van de Mujeres Libres//+//Vrouwen ​van de Mujeres Libres//
 </​WRAP>​ </​WRAP>​
  
-Vrouwen speelde, zoals in de meeste revoluties, ook in de Spaanse Revolutie een belangrijke rol. In 1936 werd de  //"​[[Mujeres Libres]]"//​ opgericht. In het revolutionaire ​Spanje van de jaren '​30 ​waren veel anarchistische ​vrouwen ​gefrustreerd over het seksisme waarmee zij geconfronteerd werden en dat ze een gemarginaliseerde status werden toebedeeld ​in een beweging ​die tot doelstelling had overheersing ​en hiërarchie af te schaffen+Vrouwen speelde, zoals in de meeste revoluties, ook in de Spaanse Revolutie een belangrijke rol. In het Spanje van de jaren '​30 ​hadden ​vrouwen ​een structureel achtergestelde positie, velen waren ongeletterd,​ hadden geen toegang tot onderwijs etc. Natuurlijk was het zo dat deze maatschappelijke verhoudingen ook in de anarchistische ​beweging ​terug te vinden waren. Om de gemarginaliseerde status van de vrouw te bestrijden ​en daarin concrete verandering aan te brengen, werd door enkele vrouwen in 1936 het initiatief genomen tot de oprichting van de //"​[[Mujeres Libres]]"//​.
  
 [[Lucía Sánchez Saornil]], één van de oprichtsters van de Mujeres Libres, zegt over de oproep van de CNT om zoveel mogelijk vrouwen bij de anarchistische beweging te betrekken door middel van propaganda: ​ [[Lucía Sánchez Saornil]], één van de oprichtsters van de Mujeres Libres, zegt over de oproep van de CNT om zoveel mogelijk vrouwen bij de anarchistische beweging te betrekken door middel van propaganda: ​
  
-<​blockquote>"​Ik heb veel huishoudens gezien, niet alleen van gewone CNT-leden, maar ook van overtuigde anarchisten,​ waar volkomen feodale verhoudingen heersen. ​(....) Het heeft dus geen zin te zeggen: men moet propaganda onder de vrouwen maken, men moet de vrouwen binnen onze beweging brengen. We moeten het probleem veel breder zien. Een overgrote meerderheid van de kameraden heeft een mentaliteit die besmet is met de meest typische bourgeois dwalingen: terwijl ze tekeer gaan tegen het eigendom, zijn ze zelf de meest rabiate voorvechters van het eigendom. Terwijl ze in opstand komen tegen de slavernij zijn ze zelf de vreselijkste slavendrijvers. ​(...Talrijk zijn de kameraden die oprecht de medewerking van de vrouwen in de strijd willen. Maar deze wens gaat niet samen met een veranderde opvatting over de vrouw. Deze kameraden willen haar medewerking als een bouwsteen voor het makkelijker behalen van de overwinning,​ als strategisch moment zogezegd, maar zonder een moment aan de autonomie van de vrouw te denken en zonder op te houden zichzelf als de navel van de wereld te zien."​[2]</​blockquote>​+<​blockquote>"​Ik heb veel huishoudens gezien, niet alleen van gewone CNT-leden, maar ook van overtuigde anarchisten,​ waar volkomen feodale verhoudingen heersen. ​[...Het heeft dus geen zin te zeggen: men moet propaganda onder de vrouwen maken, men moet de vrouwen binnen onze beweging brengen. We moeten het probleem veel breder zien. Een overgrote meerderheid van de kameraden heeft een mentaliteit die besmet is met de meest typische bourgeois dwalingen: terwijl ze tekeer gaan tegen het eigendom, zijn ze zelf de meest rabiate voorvechters van het eigendom. Terwijl ze in opstand komen tegen de slavernij zijn ze zelf de vreselijkste slavendrijvers. ​[...Talrijk zijn de kameraden die oprecht de medewerking van de vrouwen in de strijd willen. Maar deze wens gaat niet samen met een veranderde opvatting over de vrouw. Deze kameraden willen haar medewerking als een bouwsteen voor het makkelijker behalen van de overwinning,​ als strategisch moment zogezegd, maar zonder een moment aan de autonomie van de vrouw te denken en zonder op te houden zichzelf als de navel van de wereld te zien."​[2]</​blockquote>​
  
-De Mujeres Libres hadden op het hoogtepunt zo'n 30.000 leden en hebben veel activiteiten ontplooid voor de bevrijding van de vrouw, zoals alfabetiseringscursussen,​ culturele vorming, crèches en technische beroepsopleidingen... Het huwelijk werd op veel plaatsen afgeschaft en abortus en adoptie werden gelegaliseerd. De organisatie was gebaseerd op een "​dubbele strijd",​ voor zowel de bevrijding van de vrouw als voor sociale revolutie. Daarbij waren deze twee doelen een belangrijk en zou parallel voor gestreden moeten worden.+De Mujeres Libres waren echter niet tegen de CNT gekeerd en werkte nauw met de organisatie samen. ​De Mujeres Libres hadden op het hoogtepunt zo'n 30.000 leden en hebben veel activiteiten ontplooid voor de bevrijding van de vrouw, zoals alfabetiseringscursussen,​ culturele vorming, crèches en technische beroepsopleidingen... Het huwelijk werd op veel plaatsen afgeschaft en abortus en adoptie werden gelegaliseerd. De organisatie was gebaseerd op een "​dubbele strijd",​ voor zowel de bevrijding van de vrouw als voor sociale revolutie. Daarbij waren deze twee doelen een belangrijk en zou parallel voor gestreden moeten worden.
  
 Clara Thalmann, één van de vrouwen die aan het front streed in de Durruti-Colonne schreef: Clara Thalmann, één van de vrouwen die aan het front streed in de Durruti-Colonne schreef:
  
-<​blockquote>'​In ons onderdeel waren buiten mij twee jonge Spaanse arbeidsters,​ net in de twintig, In tegenstelling tot de communistische milities was er bij ons geen sprake van dat*wij vrouwen moesten koken of schoonmaken. We deden alles samen, wij vrouwen werden in elk opzicht evenveel gerespecteerd als de mannen. En - dat was interessant - de boerenvrouwen uit de omgeving waren eerst verbaasd toen ze mannen zagen koken. Maar toen zeiden ze: ja, dat is goed, mannen kunnen ook eten klaarmaken en borden wassen.'</​blockquote>​+<​blockquote>'​In ons onderdeel waren buiten mij twee jonge Spaanse arbeidsters,​ net in de twintig, In tegenstelling tot de communistische milities was er bij ons geen sprake van dat wij vrouwen moesten koken of schoonmaken. We deden alles samen, wij vrouwen werden in elk opzicht evenveel gerespecteerd als de mannen. En - dat was interessant - de boerenvrouwen uit de omgeving waren eerst verbaasd toen ze mannen zagen koken. Maar toen zeiden ze: ja, dat is goed, mannen kunnen ook eten klaarmaken en borden wassen.'​[3]</​blockquote>​
  
 Na het decreet van de militarisering veranderd er veel voor de vrouwen. In het decreet lag vastgelegd dat vrouwen niet meer aan het front mochten vechten, en het aantal vrouwelijke miliciens daalde daarmee sterk. Dit decreet had zowel te maken met de militarisering (in een écht leger hoorden volgens de conservatieven geen vrouwen), als met de druk die vanuit het buitenland werd uitgeoefend om vrouwen te verbieden aan het front te vechten. In november 1936 waren er nog wel vrouwen aan het front, maar meestal alleen om te wassen en te koken of als verpleegster. Ook de houding ten opzichte van de vrouwen veranderde. Vrouwelijke miliciens werden bijvoorbeeld vijandig behandeld en belachelijk gemaakt tijdens de wapeninstructie. Dit alles leidde ertoe dat het voor vrouwen steeds meer een '​normale'​ oorlogssituatie werd, waarbij vrouwen in moesten springen in de fabrieken om de afwezige mannelijke arbeidskrachten te vervangen. Na het decreet van de militarisering veranderd er veel voor de vrouwen. In het decreet lag vastgelegd dat vrouwen niet meer aan het front mochten vechten, en het aantal vrouwelijke miliciens daalde daarmee sterk. Dit decreet had zowel te maken met de militarisering (in een écht leger hoorden volgens de conservatieven geen vrouwen), als met de druk die vanuit het buitenland werd uitgeoefend om vrouwen te verbieden aan het front te vechten. In november 1936 waren er nog wel vrouwen aan het front, maar meestal alleen om te wassen en te koken of als verpleegster. Ook de houding ten opzichte van de vrouwen veranderde. Vrouwelijke miliciens werden bijvoorbeeld vijandig behandeld en belachelijk gemaakt tijdens de wapeninstructie. Dit alles leidde ertoe dat het voor vrouwen steeds meer een '​normale'​ oorlogssituatie werd, waarbij vrouwen in moesten springen in de fabrieken om de afwezige mannelijke arbeidskrachten te vervangen.
- 
  
 ===== Het front ===== ===== Het front =====
Regel 141: Regel 141:
 ==== De Spaanse kolonieën ==== ==== De Spaanse kolonieën ====
  
-Achteraf wordt er ook gekeken naar de onafhankelijkheidsstrijd in Marokko - waar volgens veel anarchisten te weinig aandacht aan is besteed. Een deel van de schoktroepen van Franco bestond uit Marokkaanse eenheden. Hadden de antifascisten sterkere steun geboden aan de onafhankelijkheidsstrijd in Marokko, dan was er wellicht een nieuw front geopend en hadden Marokkaanse troepen zich wellicht tegen de koloniale macht die Franco representeerde gekeerd.[3] Hoewel er ook aan de kant van de republikeinen en anarchisten mensen uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten meevochten, zoals de anarchist [[Sail Mohamed]], uit het Rif-gebergte,​ was binnen het republikeinse kamp sprake van racistische propaganda dus juist die ondersteuning van de onafhankelijkheidsstrijd in Marokko in de weg stond. Abdelatif Ben Salem, een socioloog van Tunesische afkomst, deed onderzoek naar dit stuk geschiedenis. Dolores Ibarruri, de bekendste van de Stalinistische leiders [...] omschreef Franco'​s Marokaanse soldaten als "een wilde Moorse horde, dronken van sensualiteit,​ welke meisjes en vrouwen gruwelijk verkrachten."​ De Mythe van de bloeddorstige Moor werd een besmettelijke fixatie"​ legt Ben Salem uit.[4]+Achteraf wordt er ook gekeken naar de onafhankelijkheidsstrijd in Marokko - waar volgens veel anarchisten te weinig aandacht aan is besteed. Een deel van de schoktroepen van Franco bestond uit Marokkaanse eenheden. Hadden de antifascisten sterkere steun geboden aan de onafhankelijkheidsstrijd in Marokko, dan was er wellicht een nieuw front geopend en hadden Marokkaanse troepen zich wellicht tegen de koloniale macht die Franco representeerde gekeerd.[4] Hoewel er ook aan de kant van de republikeinen en anarchisten mensen uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten meevochten, zoals de anarchist [[Sail Mohamed]], uit het Rif-gebergte,​ was binnen het republikeinse kamp sprake van racistische propaganda dus juist die ondersteuning van de onafhankelijkheidsstrijd in Marokko in de weg stond. Abdelatif Ben Salem, een socioloog van Tunesische afkomst, deed onderzoek naar dit stuk geschiedenis. Dolores Ibarruri, de bekendste van de Stalinistische leiders [...] omschreef Franco'​s Marokaanse soldaten als "een wilde Moorse horde, dronken van sensualiteit,​ welke meisjes en vrouwen gruwelijk verkrachten."​ De Mythe van de bloeddorstige Moor werd een besmettelijke fixatie"​ legt Ben Salem uit.[5]
  
 ==== De Sovjet Unie ==== ==== De Sovjet Unie ====
Regel 164: Regel 164:
 De CNT-FAI werd aangepakt. Er kwam perscensuur,​ radio-uitzendingen en openbare vergaderingen werden verboden. Arbeidersraden werden ontbonden en honderden mensen gevangen genomen. Daaronder het hele kader van de POUM en de FAI. De anarchisten zagen wel dat de communisten probeerden de revolutie te vernietigen,​ maar durfden er niets tegen te doen om de eenheid tegen de fascisten niet in gevaar te brengen. Tijdens de [[Meidagen|Meidagen van 1937]] kwam dit tot een climax en er woedden er felle straatgevechten tussen de communisten van de PSUC en de politie aan de ene kant en de anarchisten aan de andere kant. Vele goede revolutionairen werden in deze campagne vermoord in straatgevechten en de Stalinistische gevangenissen,​ waaronder [[Camillo Berneri|Berneri]] en zijn vriend [[Francisco Barbieri|Barbieri]]. ​ De CNT-FAI werd aangepakt. Er kwam perscensuur,​ radio-uitzendingen en openbare vergaderingen werden verboden. Arbeidersraden werden ontbonden en honderden mensen gevangen genomen. Daaronder het hele kader van de POUM en de FAI. De anarchisten zagen wel dat de communisten probeerden de revolutie te vernietigen,​ maar durfden er niets tegen te doen om de eenheid tegen de fascisten niet in gevaar te brengen. Tijdens de [[Meidagen|Meidagen van 1937]] kwam dit tot een climax en er woedden er felle straatgevechten tussen de communisten van de PSUC en de politie aan de ene kant en de anarchisten aan de andere kant. Vele goede revolutionairen werden in deze campagne vermoord in straatgevechten en de Stalinistische gevangenissen,​ waaronder [[Camillo Berneri|Berneri]] en zijn vriend [[Francisco Barbieri|Barbieri]]. ​
  
-De collectieven werden steeds agressiever aangepakt. Eind '​37 ​werden er landbouwcollectieven in de provincie Aragon op z'n grofst aangevallen en dezelfde dag volgde er een massale razzia door drie communistische divisies. 600 CNT-miliciens werden gearresteerd,​ de vakbondsgebouwen door het leger bezet, de anarchistische bladen verboden en een groot deel van de collectieven vernietigd.+De collectieven werden steeds agressiever aangepakt. Eind 1937 werden er landbouwcollectieven in de provincie Aragon op z'n grofst aangevallen en dezelfde dag volgde er een massale razzia door drie communistische divisies. 600 CNT-miliciens werden gearresteerd,​ de vakbondsgebouwen door het leger bezet, de anarchistische bladen verboden en een groot deel van de collectieven vernietigd.
  
 Toen was de industrie aan de beurt. Het kader werd langzamerhand vervangen door controleurs,​ managers en andere communistische overheidspersonen. In 1938 werd de industrie genationaliseerd. De contrarevolutie,​ het vernietigen van alle vormen van arbeiderszelfbestuur,​ was op alle terreinen doorgevoerd. 'De democratie'​ was hersteld. De oorlog die een oorlog van revolutie was, verwerd tot 'n oorlog om herstel van de republikeinse regering, onder leiding van de communisten. Toen was de industrie aan de beurt. Het kader werd langzamerhand vervangen door controleurs,​ managers en andere communistische overheidspersonen. In 1938 werd de industrie genationaliseerd. De contrarevolutie,​ het vernietigen van alle vormen van arbeiderszelfbestuur,​ was op alle terreinen doorgevoerd. 'De democratie'​ was hersteld. De oorlog die een oorlog van revolutie was, verwerd tot 'n oorlog om herstel van de republikeinse regering, onder leiding van de communisten.
Regel 175: Regel 175:
 Een oorlog die dramatisch afliep. Het Franco-leger had militair gezien een enorme overmacht. Zo'n 1.400 kanonnen en 650 vliegtuigen aan de kant van de fascisten, tegen 120 kanonnen en 100 vliegtuigen aan de kant van het Volksleger. Franco had 100.000 Italianen en 35.000 Duitsers, waaronder veel specialisten,​ tankdivisies en het '​Condor'​-legioen dat als '​experiment'​ Guernica van de aarde bombardeerde. Er was geen houden aan. Een oorlog die dramatisch afliep. Het Franco-leger had militair gezien een enorme overmacht. Zo'n 1.400 kanonnen en 650 vliegtuigen aan de kant van de fascisten, tegen 120 kanonnen en 100 vliegtuigen aan de kant van het Volksleger. Franco had 100.000 Italianen en 35.000 Duitsers, waaronder veel specialisten,​ tankdivisies en het '​Condor'​-legioen dat als '​experiment'​ Guernica van de aarde bombardeerde. Er was geen houden aan.
  
-Maart '​38 ​werd Madrid door de fascisten ingenomen en in april stootten ze door naar de Middellandse Zee. Het republikeins offensief in juli, bij de Ebro, haalde niets uit. In januari ​'​39 ​viel Barcelona en op 1 april kondigde Franco de eindoverwinning aan. Duizenden en duizenden werden gevangen genomen of afgemaakt.+Maart 1938 werd Madrid door de fascisten ingenomen en in april stootten ze door naar de Middellandse Zee. Het republikeins offensief in juli, bij de Ebro, haalde niets uit. In januari ​1939 viel Barcelona en op 1 april kondigde Franco de eindoverwinning aan. Duizenden en duizenden werden gevangen genomen of afgemaakt.
  
 Nederland, Engeland en Frankrijk waren de eersten die de regering van Franco erkenden. De paus zond een gelukstelegram. Franco dankte Hitler en Mussolini. Honderdduizenden mensen waren voor het leger van Franco gevlucht naar Frankrijk, waar ze in concentratiekampen werden opgesloten. Nederland, Engeland en Frankrijk waren de eersten die de regering van Franco erkenden. De paus zond een gelukstelegram. Franco dankte Hitler en Mussolini. Honderdduizenden mensen waren voor het leger van Franco gevlucht naar Frankrijk, waar ze in concentratiekampen werden opgesloten.
Regel 183: Regel 183:
 ===== Chronologie van de Spaanse Burgeroorlog en Revolutie ===== ===== Chronologie van de Spaanse Burgeroorlog en Revolutie =====
  
-  * **Februari ​'36:** Volksfront van linkse partijen wint de verkiezingen en installeert regering.+  * **Februari ​1936:** Volksfront van linkse partijen wint de verkiezingen en installeert regering.
   * **Juli '36:** Opstand van rechtse militairen stuit op massaal verzet van arbeiders, waarin de anarchisten de hoofdrol spelen. Vorming van antifascistische militia (zoals de anarchistische colonne van Durruti) die naar de fronten trekken om de nationalistische troepen tegen te houden. Arbeiders en boeren collectiviseren grote delen van de economie, speciaal in Catalonië, Aragon en de Levante. Revolutionaire comités nemen op veel plaatsen de functie van de gemeenteraden over. De leiders van de anarchistische CNT en FAI besluiten tot samenwerking met de Catalaanse politieke partijen in een '​Comité de Milicias Antifascistas',​ dat de plaats inneemt van de Catalaanse regionale regering. Duitsland en Italië sturen vliegtuigen naar de rechtse opstandelingen spoedig volgt omvangrijker hulp. Frankrijk ziet af van wapenleveranties aan de Spaanse republiek en neemt het initiatief tot de ' noninterventiepolitiek'​.   * **Juli '36:** Opstand van rechtse militairen stuit op massaal verzet van arbeiders, waarin de anarchisten de hoofdrol spelen. Vorming van antifascistische militia (zoals de anarchistische colonne van Durruti) die naar de fronten trekken om de nationalistische troepen tegen te houden. Arbeiders en boeren collectiviseren grote delen van de economie, speciaal in Catalonië, Aragon en de Levante. Revolutionaire comités nemen op veel plaatsen de functie van de gemeenteraden over. De leiders van de anarchistische CNT en FAI besluiten tot samenwerking met de Catalaanse politieke partijen in een '​Comité de Milicias Antifascistas',​ dat de plaats inneemt van de Catalaanse regionale regering. Duitsland en Italië sturen vliegtuigen naar de rechtse opstandelingen spoedig volgt omvangrijker hulp. Frankrijk ziet af van wapenleveranties aan de Spaanse republiek en neemt het initiatief tot de ' noninterventiepolitiek'​.
   * **Augustus '36:** Nationalisten beginnen eerste grootschalige militaire campagne. De Spaanse communistische partij verklaart zich, op bevel van de Komintern, tegen de sociale revolutie. Engeland, Italië, Duitsland een in de eerste instantie de Sovjet-Unie scharen zich officieel achter de noninterventiepolitiek. Desondanks gaat de Duitse en de Italiaanse militaire hulp aan de opstandelingen door. De Sovjet-Unie begint druk uit te oefenen op de Spaanse regering.   * **Augustus '36:** Nationalisten beginnen eerste grootschalige militaire campagne. De Spaanse communistische partij verklaart zich, op bevel van de Komintern, tegen de sociale revolutie. Engeland, Italië, Duitsland een in de eerste instantie de Sovjet-Unie scharen zich officieel achter de noninterventiepolitiek. Desondanks gaat de Duitse en de Italiaanse militaire hulp aan de opstandelingen door. De Sovjet-Unie begint druk uit te oefenen op de Spaanse regering.
Regel 233: Regel 233:
   * Saluut aan Catalonië, George Orwell, 1938; Atlas, 2000   * Saluut aan Catalonië, George Orwell, 1938; Atlas, 2000
   * De korte zomer van de anarchie, Hans M. Enzensberger,​ 1972; Van Gennep, 1977   * De korte zomer van de anarchie, Hans M. Enzensberger,​ 1972; Van Gennep, 1977
 +  * [[Collectieven tijdens de Spaanse Revolutie]],​ Des McCarron, Workers Solidarity, 1990
   * Vision on Fire - Emma Goldman on the Spanish Revolution, David Porter, AK Press, 2006   * Vision on Fire - Emma Goldman on the Spanish Revolution, David Porter, AK Press, 2006
   * Free Women Of Spain - Anarchism And The Struggle For The Emancipation Of Women, Martha A. Ackelsberg, AK Press, 2004   * Free Women Of Spain - Anarchism And The Struggle For The Emancipation Of Women, Martha A. Ackelsberg, AK Press, 2004
Regel 242: Regel 243:
  
   * The Spanish Civil War, John Blake (3 afl.), David Hart (3 afl.), BBC, 1983   * The Spanish Civil War, John Blake (3 afl.), David Hart (3 afl.), BBC, 1983
-  * Living Utopia, Juan Gamero, 1997 +  * [[https://​archive.org/​details/​LivingUtopia|Living Utopia]], Juan Gamero, 1997 
-  * Sueños Colectivos (//​Collectieve Dromen//, NL ondert.), ​ Potyomkin Producciones,​ 2011+  * [[https://​potyomkinproducciones.wordpress.com/​2015/​02/​27/​collectieve-dromen-suenos-colectivos-vosn/​|Sueños Colectivos]] (//​Collectieve Dromen//, NL ondert.), ​ Potyomkin Producciones,​ 2011
   * economia col·lectiva,​ Eulàlia Comas, 2017   * economia col·lectiva,​ Eulàlia Comas, 2017
  
Regel 254: Regel 255:
  
   * [1] Overgenomen uit //'​1936,​ the spanish revolution, CNT-FAI',​ The Ex, Amsterdam, 1986// via het Jan Pellering Fonds (http://​janpelleringfonds.be;​ aangevuld met teksten uit //'Een introductie op Anarchisme',​ Anarchistische Groep Nijmegen, 2017//   * [1] Overgenomen uit //'​1936,​ the spanish revolution, CNT-FAI',​ The Ex, Amsterdam, 1986// via het Jan Pellering Fonds (http://​janpelleringfonds.be;​ aangevuld met teksten uit //'Een introductie op Anarchisme',​ Anarchistische Groep Nijmegen, 2017//
-  * [2] [[https://​archive.org/​details/​DeVrije_RevolutieEnBurgeroorlog|Revolutie en Burgeroorlog - Spanje na 19 juli 1936]], De Vrije, 1986 +  * [2] //De strijd van de vrouwen//, ​[[https://​archive.org/​details/​DeVrije_RevolutieEnBurgeroorlog|Revolutie en Burgeroorlog - Spanje na 19 juli 1936]], De Vrije, 1986, pag. 32. 
-  * [3] [[De CNT-FAI draait de revolutie mee de nek om]], Jeroen ten Dam, 2011 +  * [3] Ibid. pag. 32-33. 
-  * [4] Lost Arab Heroes of the Spanish War: Portraits of Republican fighters who suffered from racism on their own side, Edouard Waintrop, 1998, http://​raforum.site/​spip.php?​article3999+  * [4] [[De CNT-FAI draait de revolutie mee de nek om]], Jeroen ten Dam, 2011 
 +  * [5] Lost Arab Heroes of the Spanish War: Portraits of Republican fighters who suffered from racism on their own side, Edouard Waintrop, 1998, http://​raforum.site/​spip.php?​article3999
namespace/spaanse_burgeroorlog_en_revolutie.txt · Laatst gewijzigd: 23/08/21 19:35 door defiance