Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


revolutionair_woordenboek

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
Volgende revisie Beide kanten volgende revisie
revolutionair_woordenboek [20/05/20 10:24]
defiance [K]
revolutionair_woordenboek [25/05/20 06:06]
defiance
Regel 16: Regel 16:
   * **Antikapitalisme:​** //​an-ti-ka-pi-ta-lis-me (het; zn. samenstelling,​ -isme)//; een breed begrip dat alle bewegingen, ideeën en houdingen omvat die zich tegen het kapitalisme keren en daarvoor een ander economisch systeem in de plaats willen. Voor anarchisten is dat onder andere het afwijzen van persoonlijk eigendom van productiemiddelen en het daarvoor in de plaats brengen van het arbeiderszelfbestuur en een economisch model gebaseerd op productie naar behoefte en duurzaamheid in plaats van voor financiële winst. (Zie ook "​Kapitalisme"​)   * **Antikapitalisme:​** //​an-ti-ka-pi-ta-lis-me (het; zn. samenstelling,​ -isme)//; een breed begrip dat alle bewegingen, ideeën en houdingen omvat die zich tegen het kapitalisme keren en daarvoor een ander economisch systeem in de plaats willen. Voor anarchisten is dat onder andere het afwijzen van persoonlijk eigendom van productiemiddelen en het daarvoor in de plaats brengen van het arbeiderszelfbestuur en een economisch model gebaseerd op productie naar behoefte en duurzaamheid in plaats van voor financiële winst. (Zie ook "​Kapitalisme"​)
   * **Antikapitalist:​** //​an-ti-ka-pi-ta-list (de; zn. samenstelling)//;​ persoon die het kapitalisme afwijst en daarvoor (actief) een ander economisch model nastreeft, meestal, maar niet altijd, een van de varianten van het socialisme.   * **Antikapitalist:​** //​an-ti-ka-pi-ta-list (de; zn. samenstelling)//;​ persoon die het kapitalisme afwijst en daarvoor (actief) een ander economisch model nastreeft, meestal, maar niet altijd, een van de varianten van het socialisme.
-  * **Antisemitisme:​** //​an-ti-se-mi-tis-me (het; zn., samenstelling,​ -isme)//; Soms ook '​jodenhaat'​. ​Discriminatie ​en racistische behandeling ​van Joden op basis van hun etniciteit ​of religie. Joden hebben in de geschiedenis ​dikwijls ​te maken gehad met vijandigheid en haat, variërend van discriminerende overheidsmaatregelen tot georganiseerde moordpartijen,​ zoals tijdens pogroms en de Holocaust. Hoewel het woord '​antisemitisme'​ letterlijk staat voor haat jegens alle //​semieten//​ (sprekers van Semitische talen, onder wie ook Arabieren), wordt het doorgaans enkel gebruikt als synoniem voor Jodenhaat.+  * **Antisemitisme:​** //​an-ti-se-mi-tis-me (het; zn., samenstelling,​ -isme)//; Soms ook '​jodenhaat'​. ​Een vijandigheid,​ discriminatie ​en het hebben ​van vooroordelen tegenover ​Joden op basis van hun etniciteitreligie ​of veronderstelde economische of politiek invloed. Joden hebben in de geschiedenis te maken gehad met vijandigheid en haat, variërend van discriminerende overheidsmaatregelen tot georganiseerde moordpartijen,​ zoals tijdens pogroms en de Holocaust. Hoewel het woord '​antisemitisme'​ letterlijk staat voor haat jegens alle //​semieten//​ (sprekers van Semitische talen, onder wie ook Arabieren), wordt het doorgaans enkel gebruikt als synoniem voor Jodenhaat. Antisemitisme is in de geschiedenis regelmatig gebruikt voor politiek gewin omdat ze joden als reizend volk gemakkelijk als buitenstaander konden worden weggezet. Hierdoor waren zij een gemakkelijk doelwit waaraan negatieve ontwikkelingen konden worden toegeschreven. Antisemitisme kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen en diens dieptepunt kende met de Jodenvervolging door de nazi'​s. Antisemitisme bestaat nog steeds en speelt o.a. ook in veel samenzweringstheoriën een rol.
   * **Antispeciësisme:​** //​an-ti-spe-ci-ë-sis-me (het; zn., samenstelling,​ -isme)//; Het verwerpen van het onderscheid tussen verschillende diersoorten,​ uitgaande van een radicale gelijkwaardigheid van alle (dier)soorten. (Zie ook "​Speciesisme"​)   * **Antispeciësisme:​** //​an-ti-spe-ci-ë-sis-me (het; zn., samenstelling,​ -isme)//; Het verwerpen van het onderscheid tussen verschillende diersoorten,​ uitgaande van een radicale gelijkwaardigheid van alle (dier)soorten. (Zie ook "​Speciesisme"​)
   * **Apathie:​** //a-pa-thie (de; zn.)//; Afgeleid van het Griekse //​apatheia//,​ dat "​gelatenheid"​ of "​gevoelloosheid"​ betekent. Apathie kan voorkomen bij verschillende psychische stoornissen als anorexia nervosa, autisme, dementie en depressies, maar kan ook een maatschappelijk fenomeen zijn waarbij politieke onverschilligheid zich tentoonspreid - daarbij zou het zogenaamde "​omstandereffect"​ een passende omschrijving kunnen zijn.   * **Apathie:​** //a-pa-thie (de; zn.)//; Afgeleid van het Griekse //​apatheia//,​ dat "​gelatenheid"​ of "​gevoelloosheid"​ betekent. Apathie kan voorkomen bij verschillende psychische stoornissen als anorexia nervosa, autisme, dementie en depressies, maar kan ook een maatschappelijk fenomeen zijn waarbij politieke onverschilligheid zich tentoonspreid - daarbij zou het zogenaamde "​omstandereffect"​ een passende omschrijving kunnen zijn.
Regel 113: Regel 113:
   * **Hegemonie:​** //​he-ge-mo-nie (de; zn.)//; Van het Griekse //​ἡγεμών//​ (hègemoon),​ "​aanvoerder,​ leider"​);​ het overwicht op uiteenlopende gebieden als politiek, cultuur, ideologie en handel door een partij, staat, religieus of politiek systeem waardoor deze indirecte macht over anderen kan uitoefenen.   * **Hegemonie:​** //​he-ge-mo-nie (de; zn.)//; Van het Griekse //​ἡγεμών//​ (hègemoon),​ "​aanvoerder,​ leider"​);​ het overwicht op uiteenlopende gebieden als politiek, cultuur, ideologie en handel door een partij, staat, religieus of politiek systeem waardoor deze indirecte macht over anderen kan uitoefenen.
   * **Hiërarchie:​** //​hië-rar-chie (de; zn., -ën)//; Van het Griekse //​ἱεραρχία//​ (hierarchia),​ "​heersen van een hoge priester",​ van ἱεράρχης hierarkhes, "​leider van heilige rituelen";​ een organisatie van onderdelen (objecten, namen, waardes, categoriën,​ mensen etc.) waarbij elk onderdeel gerepresenteerd wordt als "​boven",​ "​gelijk"​ of "​onder"​ de andere. In maatschappelijke termen betekend dit een maatschappelijke ordening waar verschillende hiërarchieën bepalen of iemand meer of minder maatschappelijke invloed heeft - bijv. economisch, politiek of sociaal.   * **Hiërarchie:​** //​hië-rar-chie (de; zn., -ën)//; Van het Griekse //​ἱεραρχία//​ (hierarchia),​ "​heersen van een hoge priester",​ van ἱεράρχης hierarkhes, "​leider van heilige rituelen";​ een organisatie van onderdelen (objecten, namen, waardes, categoriën,​ mensen etc.) waarbij elk onderdeel gerepresenteerd wordt als "​boven",​ "​gelijk"​ of "​onder"​ de andere. In maatschappelijke termen betekend dit een maatschappelijke ordening waar verschillende hiërarchieën bepalen of iemand meer of minder maatschappelijke invloed heeft - bijv. economisch, politiek of sociaal.
-  * **Historisch materialisme:​** //​his-to-risch ma-te-ria-lis-me (het; zn. samenstelling)//;​ Geschiedbeschouwing die vooral in het marxisme wordt gebruikt waarbij deze in grote mate bepaald door materiële, economische,​ omstandigheden;​ deze worden beschouwd als de oorzaak voor de sociale verhoudingen en de verdeling van maatschappijen in klassen, die voortdurend strijd met elkaar leveren. Marx presenteerde zijn geschiedkundig werk op dialectische wijze, in navolging van Hegel, maar waar Hegel de geschiedenis als een strijd tussen tegengestelde ideeën beschouwt, ziet Marx de mensen zelf aan het werk, verenigd in klassen die onderling strijden om hun economische positie te behouden of verdedigen. Anarchistische denkers hebben meermaals kritiek geleverd op deze marxistische benadering omdat de ontwikkeling van de geschiedenis daarbinnen als een vooraf vaststaande ontwikkeling wordt gepresenteerd. De kritiek baseert zich er op dat daarmee het eigen handelingsvermogen om de ontwikkeling van de geschiedenis te veranderen wordt ontnomen - men verwordt tot een toeschouwer van de verandering in plaats van een zelfbewust actief handelende mens die de ontwikkeling van de revolutie zelf kan bepalen. +  * **Historisch materialisme:​** //​his-to-risch ma-te-ria-lis-me (het; zn. samenstelling)//;​ Geschiedbeschouwing die vooral in het marxisme wordt gebruikt waarbij deze in grote mate bepaald door materiële, economische,​ omstandigheden;​ deze worden beschouwd als de oorzaak voor de sociale verhoudingen en de verdeling van maatschappijen in klassen, die voortdurend strijd met elkaar leveren. Marx presenteerde zijn geschiedkundig werk op dialectische wijze, in navolging van Hegel, maar waar Hegel de geschiedenis als een strijd tussen tegengestelde ideeën beschouwt, ziet Marx de mensen zelf aan het werk, verenigd in klassen die onderling strijden om hun economische positie te behouden of verdedigen. Anarchistische denkers hebben meermaals kritiek geleverd op deze marxistische benadering omdat de ontwikkeling van de geschiedenis daarbinnen als een vooraf vaststaande ontwikkeling wordt gepresenteerd. De kritiek baseert zich er op dat daarmee het eigen handelingsvermogen om de ontwikkeling van de geschiedenis te veranderen wordt ontnomen - men verwordt tot een toeschouwer van de verandering in plaats van een zelfbewust actief handelende mens die de ontwikkeling van de revolutie zelf kan bepalen. Hieruit volgt tevens dat sommige Marxistische stromingen de theorie aanhangen dat om het bereiken van het einddoel - de klassenloze vrije maatschappij,​ het communisme - alle de ontwikkelingsstadia doorlopen moeten worden (slavenmaatschappij,​ feodalisme, kapitalisme,​ etc.). Hierdoor is er op enig moment in de geschiedenis door Marxisten zelfs kolonialisme gelegitimeerd,​ omdat dit in deze ontwikkelingstheorie een stap vooruit richting het communisme zou betekenen. Sommige anarchistische antropologen hebben juist de opvatting verdedigd dat de samenleving van de Staat of andere vormen van overheersing bevrijd moeten worden om diens '​natuurlijke'​ staat te bereiken, een staat die bij sommige [[namespace:​het_bestaan_van_egalitaire_samenlevingen_wordt_niet_meer_ontkent|inheemse staatsloze volkeren]] nog terug te vinden is
-  * **Humanisme:​** //​hu-ma-nis-me (het; zn.)//; Van het Latijnse //humanus// (menselijk),​ levensbeschouwing ​die zich niet beroept op een goddelijke openbaring, maar vertrouwt op het vermogen van de mens om zelf het leven zin te geven, zich baserend op universele waarden zoals menselijke waardigheid,​ mondigheid, vrijheid, tolerantie en verantwoordelijkheid. ​+  * **Humanisme:​** //​hu-ma-nis-me (het; zn.)//; Van het Latijnse //humanus// (menselijk),​ levensbeschouwing ​welke zich niet beroept op een goddelijke openbaring, maar vertrouwt op het vermogen van de mens om zelf het leven zin te geven, zich baserend op universele waarden zoals menselijke waardigheid,​ mondigheid, vrijheid, tolerantie en verantwoordelijkheid. ​
  
 ===== I ===== ===== I =====
-  * **Ideologie:​** //​i-deo-lo-gie (de; zn., -ën)//; ​ Begrippenleer,​ het geheel van ideeën over de mens, menselijke relaties en de inrichting van de samenleving. Als begrip als zodanig voor het eerst gebruikt door de Franse verlichtingsfilosoof Antoine Destutt de Tracy, die hiermee de //​wetenschap der ideeën// aanduidde. Na de ineenstorting van de Sovjet Unie eind jaren 80 en de verkondiging van het zogenaamde "einde der geschiedenis"​ heeft het begrip //​ideologie//​ een steeds negatievere bijklank gekregen - gelijkgesteld met fanatisme, indoctrinatie etc. Het is interessant hoe een economisch systeem als het kapitalisme,​ dat zo doordrenkt is van ideologie, de indruk kan wekken vrij van ideologie te zijn om op die manier concurrerende ideeën onschadelijk te maken. (Zie ook "​Hegemonie"​)+  ​* **Idealisme:​** //​i-de-a-lis-me (het; zn., -isme)//; **1** Ethisch principe. Het nastreven van een ideaal in de vorm van een principe of een waarde. Het kan zijn dat dit ideaal zich in de materiële werkelijkheid nog niet heeft neergeslagen. Vaak wordt dit nastreven van een hoger ideaal boven kleinere, verondersteld minder belangrijke punten gesteld. **2** Filosofisch begrip. Een verzamelbegrip voor een reeks filosofieën volgens welke de "​realiteit"​ onlosmakelijk verbonden is met de menselijke waarneming of diens idee hierover; deze wordt zo te zeggen deels gevormd vanuit een gedachte of is sterk verbonden aan ideeën. De moderne filosofie plaats //​idealisme//​ tegenover //​realisme//​. 
 +  ​* **Ideologie:​** //​i-deo-lo-gie (de; zn., -ën)//; Begrippenleer,​ het geheel van ideeën over de mens, menselijke relaties en de inrichting van de samenleving. Als begrip als zodanig voor het eerst gebruikt door de Franse verlichtingsfilosoof Antoine Destutt de Tracy, die hiermee de //​wetenschap der ideeën// aanduidde. Na de ineenstorting van de Sovjet Unie eind jaren 80 en de verkondiging van het zogenaamde "einde der geschiedenis"​ heeft het begrip //​ideologie//​ een steeds negatievere bijklank gekregen - gelijkgesteld met fanatisme, indoctrinatie etc. Het is interessant hoe een economisch systeem als het kapitalisme,​ dat zo doordrenkt is van ideologie, de indruk kan wekken vrij van ideologie te zijn om op die manier concurrerende ideeën onschadelijk te maken. (Zie ook "​Hegemonie"​)
   * **Informeel:​** //​in-for-meel (bn., -e)//; **1** Niet officieel, //de informele economie// **2** Voorlopig **3** Vrijblijvend **4** Zonder vastgelegde regels of voorwaarden. //Informele hiërarchie//:​ ook daar waar men uitspreekt dat men gelijk is kunnen leiders zijn, zonder dat dit vastgelegd is. Dit kan ook voor informele libertaire structuren gelden.   * **Informeel:​** //​in-for-meel (bn., -e)//; **1** Niet officieel, //de informele economie// **2** Voorlopig **3** Vrijblijvend **4** Zonder vastgelegde regels of voorwaarden. //Informele hiërarchie//:​ ook daar waar men uitspreekt dat men gelijk is kunnen leiders zijn, zonder dat dit vastgelegd is. Dit kan ook voor informele libertaire structuren gelden.
   * **Internationalisme:​** //​in-ter-na-tio-na-lis-me (het; vgl. -isme)//; Het diepe begrip dat de strijd voor vrijheid en tegen overheersing voor succes niet anders kan dan zich internationaal te manifesteren - de werkende klasse in verschillende landen heeft meer gemeen met elkaar dan met de bezittende klasse in eigen land. Ze worden beiden uitgebuit en hebben beiden belang bij het overwinnen van grenzen via welke zij tegen elkaar worden uitgespeeld,​ zowel in oorlogstijd als bij de dagelijkse arbeid. Uitgebuite vermoordt uitgebuite of een fabriek wordt verplaatst naar een land met een beter uit te buiten volk - kapitaal organiseert zich internationaal en hierom zal een nationale revolutie niet anders dan gedoemd zijn te falen.   * **Internationalisme:​** //​in-ter-na-tio-na-lis-me (het; vgl. -isme)//; Het diepe begrip dat de strijd voor vrijheid en tegen overheersing voor succes niet anders kan dan zich internationaal te manifesteren - de werkende klasse in verschillende landen heeft meer gemeen met elkaar dan met de bezittende klasse in eigen land. Ze worden beiden uitgebuit en hebben beiden belang bij het overwinnen van grenzen via welke zij tegen elkaar worden uitgespeeld,​ zowel in oorlogstijd als bij de dagelijkse arbeid. Uitgebuite vermoordt uitgebuite of een fabriek wordt verplaatst naar een land met een beter uit te buiten volk - kapitaal organiseert zich internationaal en hierom zal een nationale revolutie niet anders dan gedoemd zijn te falen.
Regel 154: Regel 155:
   * **Marxisme:​** //​marx-is-me (het; zn., -isme)//; Communistische theorie, genoemd naar de Duitse filosoof Karl Marx (1818-1883). Het is de moeite waard de oorsprong te onderzoeken van Marx zijn uitspraak //"Het enige dat ik weet, is dat ik geen Marxist ben"//,​ dat waarschijnlijk een reactie was op de meer opportunistische en reformistische elementen in de socialistische en communistische beweging in zijn tijd. Tegenwoordig zijn er vele verschillende politieke stromingen die zich baseren op de ideeën van Marx, van het anti-autoritaire Autonoom-Marxisme tot het extreem autoritaire Stalinisme.   * **Marxisme:​** //​marx-is-me (het; zn., -isme)//; Communistische theorie, genoemd naar de Duitse filosoof Karl Marx (1818-1883). Het is de moeite waard de oorsprong te onderzoeken van Marx zijn uitspraak //"Het enige dat ik weet, is dat ik geen Marxist ben"//,​ dat waarschijnlijk een reactie was op de meer opportunistische en reformistische elementen in de socialistische en communistische beweging in zijn tijd. Tegenwoordig zijn er vele verschillende politieke stromingen die zich baseren op de ideeën van Marx, van het anti-autoritaire Autonoom-Marxisme tot het extreem autoritaire Stalinisme.
   * **Massa lijn:** //mas-sa lijn (de; zn., -en)//; Van het Chinese 群众路线 qúnzhòng lùxiàn. Een politieke en bestuurs- en organisatiemethode ontwikkeld door Mao Zedong en de Chinese Communistische Partij (CCP) ten tijde van de Chinese Revolutie. Het concept baseert zich erop dat het volk wordt beraad. De suggesties die daaruit voortkomen worden geïnterpreteerd binnen een Marxistisch-Leninistisch framewerk wat uiteindelijk leidt tot een beleid dat tot uitvoering wordt gebracht. (Zie ook "​Maoïsme"​)   * **Massa lijn:** //mas-sa lijn (de; zn., -en)//; Van het Chinese 群众路线 qúnzhòng lùxiàn. Een politieke en bestuurs- en organisatiemethode ontwikkeld door Mao Zedong en de Chinese Communistische Partij (CCP) ten tijde van de Chinese Revolutie. Het concept baseert zich erop dat het volk wordt beraad. De suggesties die daaruit voortkomen worden geïnterpreteerd binnen een Marxistisch-Leninistisch framewerk wat uiteindelijk leidt tot een beleid dat tot uitvoering wordt gebracht. (Zie ook "​Maoïsme"​)
 +  * **Materialisme:​** //​ma-te-ri-a-lis-me (het; zn., -isme)//; **1** Term die vaak gebruikt wordt voor het aanduiden van het als positief waarderen van het bezit van consumentengoederen. "Ik ben een materialist",​ ik hecht grote waarde aan het bezitten van materiële goederen - een uiting van de hedendaagse consumptiemaatschappij waarin mensen hun identiteit vormen aan de hand van wat zij bezitten, in plaats van wat zij doen. Over het algemeen staan anarchisten die privébezit afwijzen, kritisch tegenover deze vorm van identiteitsvorming. (Zie ook "​Consumentisme"​) **2**  In tegenstelling tot de voorgaande definitie, is//​materialisme//​ in de filosofie de leer van de werkelijkheid. Hieronder vallen ook emoties en andere processen in het menselijk brein, welke uiteindelijk allen herleidbaar zijn tot materie. Dit in tegenstelling tot het idealisme en spiritualisme. (Zie ook "​Historisch materialisme"​)
   * **Meerwaarde:​** //​meer-waar-de (de; zn., bn.)//; Economisch begrip dat verwijst naar het verschil tussen de productiekosten en de opbrengst van een product. Door arbeiders weinig loon te betalen en het geproduceerde product voor een relatief hoog bedrag te verkopen produceren kapitalisten meerwaarde. Binnen het kapitalistische systeem, waar winst het belangrijkste uitgangspunt is, ontstaat de voortdurende neiging om arbeiders zo min mogelijk te betalen. Dit is ook een van de redenen waarom kapitalisten hun productieproces verplaatsen naar landen met lage loonkosten in bijvoorbeeld het globale zuiden. (Zie ook "​Kapitalisme"​)   * **Meerwaarde:​** //​meer-waar-de (de; zn., bn.)//; Economisch begrip dat verwijst naar het verschil tussen de productiekosten en de opbrengst van een product. Door arbeiders weinig loon te betalen en het geproduceerde product voor een relatief hoog bedrag te verkopen produceren kapitalisten meerwaarde. Binnen het kapitalistische systeem, waar winst het belangrijkste uitgangspunt is, ontstaat de voortdurende neiging om arbeiders zo min mogelijk te betalen. Dit is ook een van de redenen waarom kapitalisten hun productieproces verplaatsen naar landen met lage loonkosten in bijvoorbeeld het globale zuiden. (Zie ook "​Kapitalisme"​)
   * **Middenklasse:​** //​mid-den-klas-se (de; zn., -n)//; Maatschappelijke klasse die in feite vaak de bovenlaag van de arbeidersklasse vormt. In praktijk vaak economisch welvarender en hoogopgeleid en vaker loyaal aan de heersende klasse. Syn. //​middenstand//​. Komt deze welvaart echter in gevaar, dan kan de loyaliteit van deze klasse ook gaan schuiven. (Zie ook "​Klasse"​)   * **Middenklasse:​** //​mid-den-klas-se (de; zn., -n)//; Maatschappelijke klasse die in feite vaak de bovenlaag van de arbeidersklasse vormt. In praktijk vaak economisch welvarender en hoogopgeleid en vaker loyaal aan de heersende klasse. Syn. //​middenstand//​. Komt deze welvaart echter in gevaar, dan kan de loyaliteit van deze klasse ook gaan schuiven. (Zie ook "​Klasse"​)
Regel 210: Regel 212:
   * **Racisme:​** //ra-cis-me (het; zn., -isme//; **1** Discriminatie op basis van huidskleur of uiterlijke kenmerken en in de praktijk vaak ook (veronderstelde) afkomst of //​etniciteit//​ **2** Opvatting dat het ene "​ras"​ superieur is aan het andere en, daaruit voortvloeiend,​ dat ten aanzien van het ene ras andere maatstaven (mogen) worden opgelegd ten aanzien van het andere. De term //"​ras"//​ is beladen, en in de wetenschap wordt nog slechts van één menselijk ras gesproken: //homo sapiens//. Vaak worden pseudowetenschappelijke argumenten aangehaald voor de rechtvaardiging van sociale ongelijkheid en ongelijke behandeling. Denk hierbij tegenwoordig bijvoorbeeld aan //racial profiling// dat breed wordt toegepast door de politie.   * **Racisme:​** //ra-cis-me (het; zn., -isme//; **1** Discriminatie op basis van huidskleur of uiterlijke kenmerken en in de praktijk vaak ook (veronderstelde) afkomst of //​etniciteit//​ **2** Opvatting dat het ene "​ras"​ superieur is aan het andere en, daaruit voortvloeiend,​ dat ten aanzien van het ene ras andere maatstaven (mogen) worden opgelegd ten aanzien van het andere. De term //"​ras"//​ is beladen, en in de wetenschap wordt nog slechts van één menselijk ras gesproken: //homo sapiens//. Vaak worden pseudowetenschappelijke argumenten aangehaald voor de rechtvaardiging van sociale ongelijkheid en ongelijke behandeling. Denk hierbij tegenwoordig bijvoorbeeld aan //racial profiling// dat breed wordt toegepast door de politie.
   * **Reactionair:​** //​re-ac-tio-nair (bn.)//; Aanduiding voor de negatieve //reactie// op revolutionaire bewegingen die tot doel heeft deze te stoppen of ook actief proberen ongedaan te maken. Hierbij leeft de overtuiging of beleving dat in de (dreigende) nieuwe status quo van de samenleving bepaalde door hen als positief ervaren eigenschappen ontbreken. 'De reactie'​ geldt doorgaans als aanduiding voor contrarevolutionaire groeperingen en antirevolutionaire elementen binnen het leger, de politiek, de bezittende klasse of de samenleving die zich tegen de revolutie keren. Meestal hebben zij een overwegend rechts en conservatief. (Zie ook "​Conservatisme"​)   * **Reactionair:​** //​re-ac-tio-nair (bn.)//; Aanduiding voor de negatieve //reactie// op revolutionaire bewegingen die tot doel heeft deze te stoppen of ook actief proberen ongedaan te maken. Hierbij leeft de overtuiging of beleving dat in de (dreigende) nieuwe status quo van de samenleving bepaalde door hen als positief ervaren eigenschappen ontbreken. 'De reactie'​ geldt doorgaans als aanduiding voor contrarevolutionaire groeperingen en antirevolutionaire elementen binnen het leger, de politiek, de bezittende klasse of de samenleving die zich tegen de revolutie keren. Meestal hebben zij een overwegend rechts en conservatief. (Zie ook "​Conservatisme"​)
 +  * **Realisme:​** //​re-a-lis-me (het; zn., -isme)//; **1** Dooddoener bij het nastreven van een //ideaal//. Een idee of een aanpassing van de realiteit wordt als "​onrealistisch"​ afgedaan, waarmee dit "​realisme"​ uiteindelijk vooral de //status quo// legitimeert of handhaaft. **2** Filosofisch begrip. Het aanzicht dat een object in de realiteit bestaat, onafhankelijk van onze waarneming of opvatting daarover. ​
   * **Recht:** Betekend over het algemeen opvatting van //waarden// en //normen// die binnen een samenleving spelen. Veelal vastgelegd in een veelvoud van regels en wetten. Er is daarbij ook een discrepantie tussen dat wat de samenleving goed vindt, en dat wat de staat belangrijk vindt te handhaven. Het staatsdenken heeft namelijk de neiging deze stelling om te draaien, dat wat via de wet vast is gelegd is rechtvaardig. Deze logica is door anarchisten altijd fel bestreden. Wat als //​rechtvaardig//​ wordt ervaren, kan tussen verschillende samenlevingen verschillen - recht ziet er daarmee in een anarchistische samenleving anders uit. //Het is boven alles niet correct, dat wat momenteel onder recht valt, rechtvaardig is: op de eerste plaats wordt de bezittende klasse beschermd, bestaande eigendomsverhoudingen worden gesanctioneerd,​ alsof deze het waard zijn om tegen elke prijs overeind te houden en gewaard moeten blijven.// - [[namespace:​Clara Wichmann]], (Zie ook "​Transformatie justice"​) ​   * **Recht:** Betekend over het algemeen opvatting van //waarden// en //normen// die binnen een samenleving spelen. Veelal vastgelegd in een veelvoud van regels en wetten. Er is daarbij ook een discrepantie tussen dat wat de samenleving goed vindt, en dat wat de staat belangrijk vindt te handhaven. Het staatsdenken heeft namelijk de neiging deze stelling om te draaien, dat wat via de wet vast is gelegd is rechtvaardig. Deze logica is door anarchisten altijd fel bestreden. Wat als //​rechtvaardig//​ wordt ervaren, kan tussen verschillende samenlevingen verschillen - recht ziet er daarmee in een anarchistische samenleving anders uit. //Het is boven alles niet correct, dat wat momenteel onder recht valt, rechtvaardig is: op de eerste plaats wordt de bezittende klasse beschermd, bestaande eigendomsverhoudingen worden gesanctioneerd,​ alsof deze het waard zijn om tegen elke prijs overeind te houden en gewaard moeten blijven.// - [[namespace:​Clara Wichmann]], (Zie ook "​Transformatie justice"​) ​
   * **Reformisme:​** //​re-for-mis-me (het; zn., -isme)//; Politieke doctrine waarbij men een politiek systeem wil hervormen dan wel aanpassen - dit in tegenstelling tot het afschaffen of het in het geheel vervangen ervan. //"​Revolutie?​ Nee, het fundament is immers goed! Er moet alleen hier en daar wat worden aangepast. Laat dat maar over aan de professionals. We vinden door te onderhandelen wel een middenweg."//,​ een exemplarisch voorbeeld van waar reformisme toe leidt is de sociaal-democratie. De sociaaldemocraten wilde de samenleving omvormen via de burgerlijke parlementaire weg in plaats van via een proletarische revolutie. Vroeger werd hierbij soms ook van "​revisionisme"​ gesproken i.p.v. reformisme.   * **Reformisme:​** //​re-for-mis-me (het; zn., -isme)//; Politieke doctrine waarbij men een politiek systeem wil hervormen dan wel aanpassen - dit in tegenstelling tot het afschaffen of het in het geheel vervangen ervan. //"​Revolutie?​ Nee, het fundament is immers goed! Er moet alleen hier en daar wat worden aangepast. Laat dat maar over aan de professionals. We vinden door te onderhandelen wel een middenweg."//,​ een exemplarisch voorbeeld van waar reformisme toe leidt is de sociaal-democratie. De sociaaldemocraten wilde de samenleving omvormen via de burgerlijke parlementaire weg in plaats van via een proletarische revolutie. Vroeger werd hierbij soms ook van "​revisionisme"​ gesproken i.p.v. reformisme.
revolutionair_woordenboek.txt · Laatst gewijzigd: 20/03/24 11:19 door defiance