Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- namespace:henk_eikeboom [16/10/19 10:14]
127.0.0.1 Externe bewerking
+++ namespace:henk_eikeboom [16/06/20 17:37]
defiance
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 ====== Henk Eikeboom ======
-<WRAP right box 40%>
+<WRAP right box 35%>
 {{:namespace:henk_eikeboom.jpg|}}
 //Henk Eikeboom// (links)
@@ Regel 12: / Regel 12: @@
 ==== Antimilitarisme ====
-Al tijdens zijn opleiding als onderwijzer was Henk Eikeboom in de ban geraakt van het anarchisme van Domela Nieuwenhuis. Vooral de antimilitaristische component daarvan, belichaamd in de //Internationale Anti-Militaristische Vereeniging// met haar tijdschrift //De Wapens Neder//, sprak hem aan.
+Al tijdens zijn opleiding als onderwijzer was Henk Eikeboom in de ban geraakt van het anarchisme van [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis|Domela Nieuwenhuis]]. Vooral de antimilitaristische component daarvan, belichaamd in de //Internationale Anti-Militaristische Vereeniging// met haar tijdschrift //De Wapens Neder//, sprak hem aan.
 Toen hij in 1917 werd opgeroepen voor de landstorm trok hij dan ook de consequentie uit zijn overtuiging en weigerde het uniform aan te trekken. Eikebooms dienstweigering werd afgestraft met militaire detentie. Op 26 oktober 1917, de eerste dag van zijn opsluiting, schrijft hij in zijn dagboek:[2]
@@ Regel 63: / Regel 63: @@
 ==== De Vrije ====
-Eikeboom was in het begin van de jaren ‘20 samen met Anton Bakels actief bij de ‘Vrije Socialist’. Samen wilden ze het blad vernieuwen. In een soort ‘paleisrevolutie’ gaven ze een nummer onder hun naam en zonder Rijnders uit. Na deze actie kwamen verschillende wantoestanden van het blad aan het licht. Maar uiteindelijk bleef alles bij het oude. Rijnders bleef, Eikeboom en Bakels gingen.[1]
+Eikeboom was in het begin van de jaren ‘20 samen met Anton Bakels actief bij //[[De Vrije Socialist]]//. Samen wilden ze het blad vernieuwen. In een soort ‘paleisrevolutie’ gaven ze een nummer onder hun naam en zonder Rijnders uit. Na deze actie kwamen verschillende wantoestanden van het blad aan het licht. Maar uiteindelijk bleef alles bij het oude. Rijnders bleef, Eikeboom en Bakels gingen.[1]
 ==== Antifascisme ====
-In de brochure-reeks //'Pro en Contra'// voerde hij een pennenstrijd met Erich Wichman - de broer van [[Clara Wichman]]. Waar Wichman eerder met verschillende anarchisten had samengewerkt binnen de Rapaillepartij, richtte hij zich later tot het fascisme. Wichman schreef de pro-fascistische positie waarin hij veel bewondering voor de situatie in Italië toonde. Hij beweerde: ‘iedere geest is in zekeren zin „Fascist“ en in zekeren zin anarchist. Wie het niet beide is, is niet compleet en dus geen - mensch.’[2] Tegen deze eigenaardige redenering nam Eikeboom het in de contra-fascistische positie op. Hij noemde het fascisme ‘een kwakzalver op de kermis’ die een middel aan de man wil brengen dat hij ‘pas-ontdekt en onfeilbaar’ noemt, maar dat eigenlijk ‘reeds lang door de wetenschap als onbruikbaar op zijde geleegd’ werd. Het fascisme was volgens hem ‘niets anders dan de geest van het kapitalisme, echter ontdaan van alle versiering, schoonen schijn, frasen en leugens.’ Hij vroeg vervolgens ‘als men zich niet beter van het barbarisme redden kan, dan door vlucht tot het feodalisme, kan daar eenig goeds in te vinden zijn?’[3] Deze strijd werd niet verder voortgezet omdat Wichman nog in de jaren ‘20 overleed.
+<WRAP right box 30%>
+{{:namespace:het_fascisme_in_nederland_pro_en_contra_1925.jpg|}}
+'Het fascisme in Nederland' in //Pro en contra//, 1925
+</WRAP>
+In de brochure-reeks //'Pro en Contra'// voerde hij een pennenstrijd met Erich Wichmann - de broer van [[Clara Wichmann]]. Waar Wichmann eerder met verschillende anarchisten had samengewerkt binnen de //[[Rapaillepartij]]//, richtte hij zich later tot het fascisme. Wichman schreef de pro-fascistische positie waarin hij veel bewondering voor de situatie in Italië toonde. Hij beweerde: ‘iedere geest is in zekeren zin „Fascist“ en in zekeren zin anarchist. Wie het niet beide is, is niet compleet en dus geen - mensch.’[2] Tegen deze eigenaardige redenering nam Eikeboom het in de contra-fascistische positie op. Hij noemde het fascisme ‘een kwakzalver op de kermis’ die een middel aan de man wil brengen dat hij ‘pas-ontdekt en onfeilbaar’ noemt, maar dat eigenlijk ‘reeds lang door de wetenschap als onbruikbaar op zijde geleegd’ werd. Het fascisme was volgens hem ‘niets anders dan de geest van het kapitalisme, echter ontdaan van alle versiering, schoonen schijn, frasen en leugens.’ Hij vroeg vervolgens ‘als men zich niet beter van het barbarisme redden kan, dan door vlucht tot het feodalisme, kan daar eenig goeds in te vinden zijn?’[3] Deze strijd werd niet verder voortgezet omdat Wichmann eind in 1929 overleed.
+==== Vereniging Anarchistische Uitgeverij ====
+Begin jaren 30 initieerde Eikeboom samen met een aantal andere anarchisten de //[[Vereniging Anarchistische Uitgeverij]]// (VAU). Hier kon met voor 12 cent per week lid worden, waarvoor men dan elke 2,5 maand een boek toegestuurd kreeg. De uitgaven richtte zich vooral op toen der tijd hedendaagse nieuwe auteurs en actuele sociale vraagstukken. Zo werd de het werk over de Makhno-beweging van [[Peter Arshinov]] uitgegeven, maar ook toentertijd controversiële titels over seksualiteit zoals het boek van Wilhelm Reich genaamd //Seksualiteit en nieuwe cultuur//. Met de Spaanse Burgeroorlog en Revolutie en de opkomst van het fascisme overal in Europa zag de uitgeverij het zichzelf als taak het publiek te informeren over de actuele strijd hiertegen gaf o.a. het meesterwerk van [[Rudolf Rocker]] genaamd //Nationalisme en cultuur// uit.
+Eind jaren 30 kwam Eikeboom in de financiële problemen en werd ervan verdacht gesjoemeld te hebben met de financiën van de VAU. Hierom werd in 1938 het vertrouwen in hem opgezegd, en werd hij aan de kant geschoven.[4]
 ==== Tijdens de bezetting en vervolging ====
-Ook meer dan zestien jaren later, toen Nederland bezet werd, werkte Eikeboom tegen het fascisme. Hij‘schreef, tikte zelf, maakte stencils klaar en draaide die af [...] en bundelde en niette [illegale publikaties] en naaide ze soms in’[4]. Hij was betrokken bij De Vonk, waar hij bijvoorbeeld verslag deed over de februaristaking,[5] en misschien was hij in het begin ook betrokken bij ‘Het Parool’. In ieder geval moest hij gauw uit Amsterdam vluchtten en dook in juni 1941 in Den Haag onder. Volgens zijn vrienden was hij heel onvoorzichtig en vertelde iedereen waar hij ondergedoken was. In december 1941 werd hij gearresteerd. Volgens een oude vriendin van hem was hij verraden ‘waarschijnlijk door een vrouw’.[6] Nu volgde een tocht door verschillende kampen die hij uiteindelijk niet zou overleven waaronder Sachsenhausen in de buurt van Berlijn.
+Ook meer dan zestien jaar later, toen Nederland bezet werd, werkte Eikeboom tegen het fascisme. Hij ‘schreef, tikte zelf, maakte stencils klaar en draaide die af [...] en bundelde en niette [illegale publikaties] en naaide ze soms in’[5]. Hij was betrokken bij //De Vonk//, waar hij bijvoorbeeld verslag deed over de februaristaking in Amsterdam,[6] en misschien was hij in het begin ook betrokken bij //Het Parool//. In ieder geval moest hij al gauw Amsterdam ontvluchtten en dook in juni 1941 in Den Haag onder. Volgens zijn vrienden was hij heel onvoorzichtig en vertelde iedereen waar hij ondergedoken zat. In december 1941 werd hij gearresteerd. Volgens een oude vriendin van hem was hij verraden ‘waarschijnlijk door een vrouw’.[7] Nu volgde een tocht door verschillende concentratiekampen. Hij zat onder andere in Sachsenhausen in de buurt van Berlijn, Neuengamme bij Hamburg en Sandborstel in Niedersachsen.
-Op 11 mei 1945 overleed hij in de buurt van Sandbostel op een ‘verzameltocht’, een van de beruchte dodenmarsen die de nazi’s hun gevangenen lieten maken toen ze merkten dat de oorlog bijna verloren was.[7][9]
+Op 11 mei 1945 overleed hij in de buurt van Sandbostel op een ‘verzameltocht’, een van de beruchte dodenmarsen die de nazi’s hun gevangenen lieten maken toen ze merkten dat de oorlog bijna verloren was.[8][9]
 ===== Teksten =====
+  * [[De anarchist en het huwelijk]], 1921
+  * [[Opruiing - De arbeider weigert dienst tegen de oorlog]], 1934
+===== Over Henk Eikeboom =====
+  * [[De kruistocht van Henk Eikeboom]], 2007
+  * [[Henk Eikeboom. Anarchist]], 1986
 ===== Bronnen =====
   * [1] Jacobs, Pszisko,Henk Eikeboom. Anarchist, Haarlem 1986, 40-42
   * [2] Henk Eikeboom in ‘Pro en Contra’, in: De Jong, Anarchisten en Fascisme.
   * [3] Henk Eikeboom in ‘Pro en Contra’, in: De Jong, Anarchisten en Fascisme.
-  * [4] Jacobs, 196.
+  * [4] 'Kameraden, ontwikkelt u!', Gerard Groeneveld, Volkskrant 5 juli 1999,
-  * [5]Berendsen/Weeda.
+  * [5] Jacobs, 196.
-  * [6] Jacobs, 197-201.
+  * [6] Berendsen/Weeda.
-  * [7] ibid., 201-212.
+  * [7] Jacobs, 197-201.
-  * [8] Michael P. Spahr, Vrijheidsbezinning in tijden van dictatuur - Nederlandse anarchisten en de Tweede Wereldoorlog
+  * [8] ibid., 201-212.
+  * [9] Michael P. Spahr, Vrijheidsbezinning in tijden van dictatuur - Nederlandse anarchisten en de Tweede Wereldoorlog

Anarchisme.nl

Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen

Verschillen

Paginahulpmiddelen