Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


namespace:commune_van_parijs

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
namespace:commune_van_parijs [16/10/19 10:14]
127.0.0.1 Externe bewerking
namespace:commune_van_parijs [24/03/21 09:00] (huidige)
defiance
Regel 1: Regel 1:
 ====== De Commune van Parijs ====== ====== De Commune van Parijs ======
 +
 +<WRAP right box 40%>
 +{{:​namespace:​proclamation-commune-1871-hotel-de-ville-lamy.jpeg|}}
 +Proclammatie van de Commune van Parijs, 1871, Hotel de Ville Lamy.
 +</​WRAP>​
  
 De Frans-Duitse oorlog van 1870-1871 eindigde met de capitulatie van de Franse troepen (2 september 1870) en de uitroeping van de derde republiek (4 september 1870). Maar Parijs werd daarna door Duitse troepen omsingeld en belegerd. Vanaf 5 januari 1871 bombardeerden de Pruisische kanonnen de stad en op 29 januari werd de wapenstilstand te Versailles getekend. De bevolking van Parijs verzette zich echter tegen deze capitulatie,​ greep de wapens en groef zich in. Op dat moment kreeg ook de politieke administratie van Parijs voor korte tijd een radicale wending. De Frans-Duitse oorlog van 1870-1871 eindigde met de capitulatie van de Franse troepen (2 september 1870) en de uitroeping van de derde republiek (4 september 1870). Maar Parijs werd daarna door Duitse troepen omsingeld en belegerd. Vanaf 5 januari 1871 bombardeerden de Pruisische kanonnen de stad en op 29 januari werd de wapenstilstand te Versailles getekend. De bevolking van Parijs verzette zich echter tegen deze capitulatie,​ greep de wapens en groef zich in. Op dat moment kreeg ook de politieke administratie van Parijs voor korte tijd een radicale wending.
Regel 7: Regel 12:
 Nochtans aanvaardden de linkse Parijzenaars deze capitulatie niet. De intocht van het Duitse leger werd door de Parijzenaars als een werkelijke vernedering aanzien. Ook de eis tot overgave van de troepen die Parijs verdedigden viel niet in goede aarde. De nationale wacht ging zelfs zo ver dat zij weigerden wapens en kanonnen af te staan. Nochtans aanvaardden de linkse Parijzenaars deze capitulatie niet. De intocht van het Duitse leger werd door de Parijzenaars als een werkelijke vernedering aanzien. Ook de eis tot overgave van de troepen die Parijs verdedigden viel niet in goede aarde. De nationale wacht ging zelfs zo ver dat zij weigerden wapens en kanonnen af te staan.
  
-Op 8 februari werd een nationale vergadering gekozen die, onder leiding van Adolphe Thiers eerst te Bordeaux en vervolgens in Versailles samenkwam. Samengesteld uit een meerderheid van monarchisten beijverde deze vergadering zich om tot elke prijs een vrede met Duitsland te sluiten om daarna des te gemakkelijker met de republikeinse en links georiënteerde hoofdstad te kunnen afrekenen. Als gevolg van deze situatie heerste er te Parijs een algemene ontevredenheid bij de kleine burgerij en het proletariaat,​ die niet alleen vreesden dat de Republiek maar ook de democratie in het gedrang zouden komen. En hun vrees werd realiteitop 11 maart decreteerde men bijvoorbeeld de opheffing van 6 republikeinse kranten, onder meer Le Pere Duchène en Le Cri du Peuple. En in de nacht van 17 op 18 maart gaf Thiers het bevel de kanonnen ​van de nationale wacht in beslag te nemen. In de vroege ochtend bezetten verschillende legereenheden de hun aangewezen posities. Het uiteindelijke doel van Thiers was een militaire bezetting van de hoofdstad, terwijl hij tevens de groeiende invloed van het centrale comité der nationale wacht wilde breken door hen gevangen te laten nemen+<WRAP right box 50%> 
- +{{:​namespace:kanonnen-montmartre768x535.jpg|}} 
-Maar de nationale gardes, die de wacht optrokken bij de kanonnen, sloegen alarm zodat na een korte tijd, niet alleen de nationale wacht te wapen liep, maar ook de burgerbevolking ​op straat kwam. Dit laatste gaf hier en daar aanleiding tot verbroedering tussen troepen en burgers. En twee generaals van Thiers werden gevangen genomen en iets later - ondanks de tussenkomst van leden der nationale wacht - door de woedende bevolking vermoord. De toestand evolueerde ondertussen zo snel dat de nationale regering niet alleen besloot zich uit de hoofdstad terug te trekken, maar ook haar leger beval zich in Versailles te hergroeperen. +Kanonnen ​op Montmartre
- +
-<WRAP left box 40%>+
 {{:​namespace:​parijsse_commune_08.jpg|}} {{:​namespace:​parijsse_commune_08.jpg|}}
 De bevolking positioneert de nieuw veroverde kanonnen De bevolking positioneert de nieuw veroverde kanonnen
 </​WRAP>​ </​WRAP>​
 +
 +Op 8 februari werd een nationale vergadering gekozen die, onder leiding van Adolphe Thiers eerst te Bordeaux en vervolgens in Versailles samenkwam. Samengesteld uit een meerderheid van monarchisten beijverde deze vergadering zich om tot elke prijs een vrede met Duitsland te sluiten om daarna des te gemakkelijker met de republikeinse en links georiënteerde hoofdstad te kunnen afrekenen. Als gevolg van deze situatie heerste er te Parijs een algemene ontevredenheid bij de kleine burgerij en het proletariaat,​ die niet alleen vreesden dat de Republiek maar ook de democratie in het gedrang zouden komen. En hun vrees werd realiteit: op 11 maart decreteerde men bijvoorbeeld de opheffing van 6 republikeinse kranten, onder meer Le Pere Duchène en Le Cri du Peuple. En in de nacht van 17 op 18 maart gaf Thiers het bevel de kanonnen van de nationale wacht in beslag te nemen. In de vroege ochtend bezetten verschillende legereenheden de hun aangewezen posities. Het uiteindelijke doel van Thiers was een militaire bezetting van de hoofdstad, terwijl hij tevens de groeiende invloed van het centrale comité der nationale wacht wilde breken door hen gevangen te laten nemen.
 +
 +Maar de nationale gardes, die de wacht optrokken bij de kanonnen, sloegen alarm zodat na een korte tijd, niet alleen de nationale wacht te wapen liep, maar ook de burgerbevolking op straat kwam. Dit laatste gaf hier en daar aanleiding tot verbroedering tussen troepen en burgers. En twee generaals van Thiers werden gevangen genomen en iets later - ondanks de tussenkomst van leden der nationale wacht - door de woedende bevolking vermoord. De toestand evolueerde ondertussen zo snel dat de nationale regering niet alleen besloot zich uit de hoofdstad terug te trekken, maar ook haar leger beval zich in Versailles te hergroeperen.
  
 Ondertussen was de verwarring te Parijs zeer groot. In de volksbuurten,​ waar men zich nog niet bewust was van de overwinning werden barricades opgericht uit angst voor een nieuwe aanval. Slechts tegen het einde van de dag begon het tot het centrale comité van de nationale wacht door te dringen dat zij meester waren van het terrein. Zij kwamen in het stadhuis samen met het //Comité Central Républicain des 20 Arrondissements//​ om over de modaliteiten van de voor te bereiden verkiezingen te spreken. Een algemene amnestie werd afgekondigd,​ terwijl de forten in het zuiden van Parijs en de munitiedepots bezet werden. Op 26 maart hield men uiteindelijk de verkiezingen. Waarna tenslotte, na het bekendmaken van de uitslag op 28 maart, het Centrale Comité van de Commune zitting nam in het stadhuis. Ondertussen was de verwarring te Parijs zeer groot. In de volksbuurten,​ waar men zich nog niet bewust was van de overwinning werden barricades opgericht uit angst voor een nieuwe aanval. Slechts tegen het einde van de dag begon het tot het centrale comité van de nationale wacht door te dringen dat zij meester waren van het terrein. Zij kwamen in het stadhuis samen met het //Comité Central Républicain des 20 Arrondissements//​ om over de modaliteiten van de voor te bereiden verkiezingen te spreken. Een algemene amnestie werd afgekondigd,​ terwijl de forten in het zuiden van Parijs en de munitiedepots bezet werden. Op 26 maart hield men uiteindelijk de verkiezingen. Waarna tenslotte, na het bekendmaken van de uitslag op 28 maart, het Centrale Comité van de Commune zitting nam in het stadhuis.
Regel 20: Regel 27:
 ===== De commune ===== ===== De commune =====
  
-Met "​commune"​ bedoelde men een stedelijke gemeenschap die zichzelf bestuurde, hierbij het voorbeeld volgend van de organisatie der middeleeuwse steden en de Commune van 1793. Na 26 maart werd het bestuur van Parijs waargenomen door de Algemene Raad der Commune. Op de 90 leden van deze raad waren er 25 uit de arbeidersklasse afkomstig (waarvan 13 aanhangers van de [[international_workingmen_s_association|Eerste Internationale]]). De overige leden waren republikeins gezinde burgers (bedienden, journalisten,​ enz...). We vinden onder hen opinies die van centrum links, via proudhonisme,​ blanquisme naar een uiterst links radicalisme evolueren. Het logisch gevolg van deze verbrokkeling was een inwendige machtsstrijd waaruit de radicalen uiteindelijk als overwinnaars te voorschijn kwamen.+Met "​commune"​ bedoelde men een stedelijke gemeenschap die zichzelf bestuurde, hierbij het voorbeeld volgend van de organisatie der middeleeuwse steden en de Commune van 1793. Na 26 maart werd het bestuur van Parijs waargenomen door de Algemene Raad der Commune. Op de 90 leden van deze raad waren er 25 uit de arbeidersklasse afkomstig (waarvan 13 aanhangers van de [[internationale arbeidersassociatie 1864|Eerste Internationale]]). De overige leden waren republikeins gezinde burgers (bedienden, journalisten,​ enz...). We vinden onder hen opinies die van centrum links, via proudhonisme,​ blanquisme naar een uiterst links radicalisme evolueren. Het logisch gevolg van deze verbrokkeling was een inwendige machtsstrijd waaruit de radicalen uiteindelijk als overwinnaars te voorschijn kwamen.
  
 <WRAP left box 40%> <WRAP left box 40%>
Regel 46: Regel 53:
 Interessant zijn ook de twee decreten van 17 mei die het onderscheid tussen wettige en onwettige kinderen ophieven en tevens een pensioen toekenden aan weduwen (wettige of niet) van leden der nationale wacht. Deze laatste maatregel hield rekening met de feitelijke toestand in de arbeidersmilieus waar officieel geregistreerde huwelijken weinig voorkwamen en men eerder geneigd was in een vrije verhouding samen te leven. Interessant zijn ook de twee decreten van 17 mei die het onderscheid tussen wettige en onwettige kinderen ophieven en tevens een pensioen toekenden aan weduwen (wettige of niet) van leden der nationale wacht. Deze laatste maatregel hield rekening met de feitelijke toestand in de arbeidersmilieus waar officieel geregistreerde huwelijken weinig voorkwamen en men eerder geneigd was in een vrije verhouding samen te leven.
 Om de werkloosheid op te heffen werden werkhuizen van gevluchte eigenaars gesloten, weer geopend en aan arbeiderscoöperaties toevertrouwd. Bij terugkeer van de eigenaar zou een rechtbank beslissen over een eventuele schadevergoeding. Dit laatste was bepaald weinig vooruitstrevend,​ omdat in een socialistisch perspectief,​ nationalisatie van privé-ondernemingen toch eerder voor de hand lag. Om de werkloosheid op te heffen werden werkhuizen van gevluchte eigenaars gesloten, weer geopend en aan arbeiderscoöperaties toevertrouwd. Bij terugkeer van de eigenaar zou een rechtbank beslissen over een eventuele schadevergoeding. Dit laatste was bepaald weinig vooruitstrevend,​ omdat in een socialistisch perspectief,​ nationalisatie van privé-ondernemingen toch eerder voor de hand lag.
 +
 +<WRAP right box 50%>
 +{{:​namespace:​commune_de_paris_-_declaration.jpg?​600|}}
 +</​WRAP>​
  
 Ook het financieel beleid van de Commune was zeer gematigd. De bank van Frankrijk, die over ruime reserves beschikte werd niet genationaliseerd ! In totaal betaalde de bank van Frankrijk slechts 20.240.000 Fr. uit aan de Algemene Raad der Commune, waarvan nog 9.400.000 Fr. gedekt waren door de rekening van de stad. Gedurende diezelfde periode verdween er 257.637.000 Fr. naar Versailles. En dit terwijl de bank zich feitelijk in handen der Commune bevond! Ook het financieel beleid van de Commune was zeer gematigd. De bank van Frankrijk, die over ruime reserves beschikte werd niet genationaliseerd ! In totaal betaalde de bank van Frankrijk slechts 20.240.000 Fr. uit aan de Algemene Raad der Commune, waarvan nog 9.400.000 Fr. gedekt waren door de rekening van de stad. Gedurende diezelfde periode verdween er 257.637.000 Fr. naar Versailles. En dit terwijl de bank zich feitelijk in handen der Commune bevond!
Regel 84: Regel 95:
 Het feit dat men wat de pensioenen betrof niet alleen onderscheid maakte tussen officieel geregistreerde en vrije verbintenissen,​ maar ook het onderscheid ophief tussen de zgn. wettige en onwettige kinderen is beslist vermeldenswaard. Het feit dat men wat de pensioenen betrof niet alleen onderscheid maakte tussen officieel geregistreerde en vrije verbintenissen,​ maar ook het onderscheid ophief tussen de zgn. wettige en onwettige kinderen is beslist vermeldenswaard.
  
-<WRAP left box 25%>+<WRAP left box 35%>
 {{:​namespace:​louise_michel_03.jpg|}} {{:​namespace:​louise_michel_03.jpg|}}
 Louise Michel Louise Michel
Regel 133: Regel 144:
  
 <WRAP right box 50%> <WRAP right box 50%>
 +{{:​namespace:​executie-communards-pere-lachaise.png|}}
 +Executie van communards Pere Lachaise
 {{:​namespace:​parijsse_commune_15.jpg|}} {{:​namespace:​parijsse_commune_15.jpg|}}
 Slachtoffers van de terreur van de Franse staat Slachtoffers van de terreur van de Franse staat
 </​WRAP>​ </​WRAP>​
- 
  
 Nu worden zij op twintig à vijfentwintigduizend geschat. Dit getal overtreft ver het aantal hoofden dat gerold is tijdens de terreurperiode in de Franse revolutie, die iets meer dan een jaar duurde. En nog onthutsender is deze balans, als men haar vergelijkt met het aantal doden van de Commune zelf: 78 of 79. Nu worden zij op twintig à vijfentwintigduizend geschat. Dit getal overtreft ver het aantal hoofden dat gerold is tijdens de terreurperiode in de Franse revolutie, die iets meer dan een jaar duurde. En nog onthutsender is deze balans, als men haar vergelijkt met het aantal doden van de Commune zelf: 78 of 79.
Regel 178: Regel 190:
 3. Langs de linkerzijde is de Commune voor de arbeidersklasse steeds een symbool gebleven van de enige echte vorm van arbeidersregering. Niet alleen de Franse socialisten,​ maar bijvoorbeeld ook de Belgische vierden 18 maart jaarlijks met manifestaties,​ toespraken en concerten. Op 23 mei 1880 ving de eerste pelgrimstocht aan naar de "Muur der gefedereerden"​ op het kerkhof Père Lachaise. Toen in 1886 bij ons sociale onlusten losbraken in de Borinage, werden die ingeluid met een evocatie van de Commune. Bij de organisatie van de grote algemene werkstakingen van 1902 en 1913 leefde nog steeds ergens in de achterhoofden de gedachte aan de Parijse arbeidersopstand van 1871. 3. Langs de linkerzijde is de Commune voor de arbeidersklasse steeds een symbool gebleven van de enige echte vorm van arbeidersregering. Niet alleen de Franse socialisten,​ maar bijvoorbeeld ook de Belgische vierden 18 maart jaarlijks met manifestaties,​ toespraken en concerten. Op 23 mei 1880 ving de eerste pelgrimstocht aan naar de "Muur der gefedereerden"​ op het kerkhof Père Lachaise. Toen in 1886 bij ons sociale onlusten losbraken in de Borinage, werden die ingeluid met een evocatie van de Commune. Bij de organisatie van de grote algemene werkstakingen van 1902 en 1913 leefde nog steeds ergens in de achterhoofden de gedachte aan de Parijse arbeidersopstand van 1871.
  
-Het //[[international workingmen'​s association|Internationaal ​Arbeidersassociatie]]// kreeg door de gebeurtenissen in Parijs ongehoorde afmetingen in de ogen van de burgerlijke wereld. Men schreef het doeleinden toe, die het nooit nagestreefd had; effecten, waarover het nooit had durven dromen; middelen, die het nooit bezeten had. Het boezemde de Europese regeringen een vrees in alsof het een echte wereldmacht was. Terwijl het in werkelijkheid slechts schaars bevolkte, maar weliswaar overal verspreide kleine arbeidersgroeperingen vertegenwoordigde. Het is van dan af dat de vervolgingsmaatregelen tegen de Eerste Internationale met alle hevigheid werden ingezet.+De [[Internationale Arbeidersassociatie 1864|Internationale ​Arbeidersassociatie]] kreeg door de gebeurtenissen in Parijs ongehoorde afmetingen in de ogen van de burgerlijke wereld. Men schreef het doeleinden toe, die het nooit nagestreefd had; effecten, waarover het nooit had durven dromen; middelen, die het nooit bezeten had. Het boezemde de Europese regeringen een vrees in alsof het een echte wereldmacht was. Terwijl het in werkelijkheid slechts schaars bevolkte, maar weliswaar overal verspreide kleine arbeidersgroeperingen vertegenwoordigde. Het is van dan af dat de vervolgingsmaatregelen tegen de Eerste Internationale met alle hevigheid werden ingezet.
  
 Binnen die Internationale hebben de anarchistische aanhangers van Michel Bakoenin in de Commune het voorbeeld gezien van hun anti-autoritair maatschappijmodel. Men zal zich herinneren dat in de Commune geen enkele leidersfiguur definitief op de voorgrond trad, dat de beslissingen er niet centraal genomen werden, maar spontaan groeiden uit de vrije groepen. Binnen die Internationale hebben de anarchistische aanhangers van Michel Bakoenin in de Commune het voorbeeld gezien van hun anti-autoritair maatschappijmodel. Men zal zich herinneren dat in de Commune geen enkele leidersfiguur definitief op de voorgrond trad, dat de beslissingen er niet centraal genomen werden, maar spontaan groeiden uit de vrije groepen.
Regel 199: Regel 211:
   * [[De Commune van Parijs]], Peter Kropotkin, 1880   * [[De Commune van Parijs]], Peter Kropotkin, 1880
   * De burgeroorlog in Frankrijk, Karl Marx, 1871; Manifesten, Boucher, onbekend   * De burgeroorlog in Frankrijk, Karl Marx, 1871; Manifesten, Boucher, onbekend
-  * [[Proclammatie ​van de revolutionaire federatie van de communes]], Michael Bakoenin, 1871+  * [[Proclamatie ​van de revolutionaire federatie van communes]], Michael Bakoenin, 1871
   * [[De commune van Parijs en de staatsopvatting]],​ Michael Bakoenin, 1871   * [[De commune van Parijs en de staatsopvatting]],​ Michael Bakoenin, 1871
   * [[De Parijse Commune - anarchisme en de rol van vrouwen]], Leesclub Les Pétroleuses,​ 2013   * [[De Parijse Commune - anarchisme en de rol van vrouwen]], Leesclub Les Pétroleuses,​ 2013
-  * Bloed en barricaden - de Parijse ​commune ​herdacht, Dennis ​Bosch, 2014; Wereldbibliotheek,​ 2014+  * Bloed en barricaden - de Parijse ​Commune ​herdacht, Dennis ​Bos, 2014; Wereldbibliotheek,​ 2014
  
 ===== Bronnen ===== ===== Bronnen =====
  
-  * Bovenstaande tekst is gebaseerd op de artikels van de historici Denise De Weerdt en Catherine Oukhow; via het Jan Pellering Fonds (http://​janpelleringfonds.be/​)+  * Bovenstaande tekst is gebaseerd op de artikels van de historici Denise De Weerdt en Catherine Oukhow; via het [[https://​web.archive.org/​web/​20160807092139/​http://​janpelleringfonds.be/​index.html|Jan Pellering Fonds]]
namespace/commune_van_parijs.1571220877.txt.gz · Laatst gewijzigd: 16/10/19 10:14 door 127.0.0.1