Gebruikershulpmiddelen
namespace:als_ge_vrede_wilt
Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
|
namespace:als_ge_vrede_wilt [19/04/20 19:26] defiance aangemaakt |
namespace:als_ge_vrede_wilt [19/04/20 19:30] defiance |
||
|---|---|---|---|
| Regel 5: | Regel 5: | ||
| * Bron: //[[https://archive.org/details/domelanieuwenhuisalsgevredewilt|Als ge vrede wilt]]//, De Roode Bibliotheek, Amsterdam 1916 | * Bron: //[[https://archive.org/details/domelanieuwenhuisalsgevredewilt|Als ge vrede wilt]]//, De Roode Bibliotheek, Amsterdam 1916 | ||
| * Digitalisering: Tommy Ryan | * Digitalisering: Tommy Ryan | ||
| - | |||
| ---- | ---- | ||
| Regel 36: | Regel 35: | ||
| Immers men heeft de laatste jaren niets anders gedaan dan zich voor te bereiden op den oorlog. | Immers men heeft de laatste jaren niets anders gedaan dan zich voor te bereiden op den oorlog. | ||
| - | Millioenen en millioenen zijn besteed voor leger en vloot. Steeds was men bezig de kontingenten van de legers te vergrooten. En als dit alles nu gediend heeft om den oorlog onmogelijk te maken en den vrede te baseeren op hechte en soliede grondslagen, nu dan had er geen mogelijkheid bestaan om een oorlog te zien uitbarsten. | + | Miljoenen en miljoenen zijn besteed voor leger en vloot. Steeds was men bezig de kontingenten van de legers te vergrooten. En als dit alles nu gediend heeft om den oorlog onmogelijk te maken en den vrede te baseeren op hechte en soliede grondslagen, nu dan had er geen mogelijkheid bestaan om een oorlog te zien uitbarsten. |
| Wat wij hebben is het resultaat van hetgeen vooraf ging. | Wat wij hebben is het resultaat van hetgeen vooraf ging. | ||
| Regel 57: | Regel 56: | ||
| Engeland zag die ontwikkeling met leede oogen en begreep zeer goed het gevaar dat schuilde in die ontwikkeling en gevoelde met zijn praktisch instinkt dat het tot een botsing moest komen. Als Duitschland één schip bouwt, dan moet Engeland er twee bouwen — zoo riep men van verschillende zijden. | Engeland zag die ontwikkeling met leede oogen en begreep zeer goed het gevaar dat schuilde in die ontwikkeling en gevoelde met zijn praktisch instinkt dat het tot een botsing moest komen. Als Duitschland één schip bouwt, dan moet Engeland er twee bouwen — zoo riep men van verschillende zijden. | ||
| - | En het ging maar steeds tegen elkander. Duitschland telde overigens een bevolkingscijfer van 60 à 70 millioen tegen 40 in het Vereenigde Koninkrijk. Dat wordt over 25 à 30 jaar 120 à 140 millioen tegen 80 en over nog zoo’n tijdsverloop 240 à 280 millioen tegen 160. | + | En het ging maar steeds tegen elkander. Duitschland telde overigens een bevolkingscijfer van 60 à 70 miljoen tegen 40 in het Vereenigde Koninkrijk. Dat wordt over 25 à 30 jaar 120 à 140 miljoen tegen 80 en over nog zoo’n tijdsverloop 240 à 280 millioen tegen 160. |
| Nu kon men misschien nog overwinnen, maar dan? | Nu kon men misschien nog overwinnen, maar dan? | ||
| Regel 70: | Regel 69: | ||
| De een heeft en wil behouden wat het heeft. | De een heeft en wil behouden wat het heeft. | ||
| - | De ander he.- ft niet en wil het krijgen. | + | De ander heeft niet en wil het krijgen. |
| Hoe moet de oplossing zijn? | Hoe moet de oplossing zijn? | ||
| Regel 85: | Regel 84: | ||
| Buurman A. — Beste buurman, ik ben zoo blij dat wij zoo vreedzaam en vriendschappelijk naast elkaar leven. Zie je dat ding daar? Dat is een dikke knuppel dien ik gekocht heb. Kijk eens hier! | Buurman A. — Beste buurman, ik ben zoo blij dat wij zoo vreedzaam en vriendschappelijk naast elkaar leven. Zie je dat ding daar? Dat is een dikke knuppel dien ik gekocht heb. Kijk eens hier! | ||
| + | |||
| Buurman B. (den knuppel bekijkend). — Ja, dat is een flink stuk hout. Daarmee kan je iemand een flinken slag geven, zoodat hij er niets van navertelt. Gelukkig dat wij zoo goed met elkaar over weg kunnen en samen in vrede willen leven. Daarom zal ik me ook zoo’n knuppel aanschaffen, ofschoon ik mijn geld heel wat beter kan gebruiken in mijn huishouding. | Buurman B. (den knuppel bekijkend). — Ja, dat is een flink stuk hout. Daarmee kan je iemand een flinken slag geven, zoodat hij er niets van navertelt. Gelukkig dat wij zoo goed met elkaar over weg kunnen en samen in vrede willen leven. Daarom zal ik me ook zoo’n knuppel aanschaffen, ofschoon ik mijn geld heel wat beter kan gebruiken in mijn huishouding. | ||
| Regel 138: | Regel 138: | ||
| Alles moet dus gebeuren vóór dien tijd. | Alles moet dus gebeuren vóór dien tijd. | ||
| - | Neemt b.v. dezen oorlog als voorbeeld. | + | Neemt bijv. dezen oorlog als voorbeeld. |
| Iedereen zag hem aankomen. | Iedereen zag hem aankomen. | ||
| Regel 156: | Regel 156: | ||
| En welke daad dan? | En welke daad dan? | ||
| - | Och, dat was ook niet moeilijk te zeggen, want bijna 25 jaar lang was het geleden dat de Algemeene Werkstaking en de Militaire Dienstweiging in geval van oorlog op het program s'ond. Op het Int. Soc. Congres te Brussel bracht Domela Nieuwenhuis die punten ter sprake. | + | Och, dat was ook niet moeilijk te zeggen, want bijna 25 jaar lang was het geleden dat de Algemeene Werkstaking en de Militaire Dienstweiging in geval van oorlog op het program stond. Op het //Int. Soc. Congres// te Brussel bracht Domela Nieuwenhuis die punten ter sprake. |
| Zeker, het voorstel van hem werd met verpletterende meerderheid verworpen, de voorsteller bespot en uitgelachen. Maar het denkbeeld was de wereld ingeworpen en moest tijd hebben om te bezinken. | Zeker, het voorstel van hem werd met verpletterende meerderheid verworpen, de voorsteller bespot en uitgelachen. Maar het denkbeeld was de wereld ingeworpen en moest tijd hebben om te bezinken. | ||
| O, als voor dat denkbeeld eens met alle kracht gedurende al die jaren even krachtig propaganda was gemaakt in de verschillende landen als voor het veroveren van zetels in de wetgevende lichamen door de sociaal-democraten, zoodat het goed was doorgedrongen in de hoofden en harten der arbeiders, men had een geest aangekweekt die vijandig stond tegenover het militarisme en uit het militarisme ontstaat de oorlog. | O, als voor dat denkbeeld eens met alle kracht gedurende al die jaren even krachtig propaganda was gemaakt in de verschillende landen als voor het veroveren van zetels in de wetgevende lichamen door de sociaal-democraten, zoodat het goed was doorgedrongen in de hoofden en harten der arbeiders, men had een geest aangekweekt die vijandig stond tegenover het militarisme en uit het militarisme ontstaat de oorlog. | ||
| - | Toch is dat denkbeeld opgevat en voortgewerkt — men denke bijv. aan Briand, aan Gustave Hervé, aan Pierre Ramus, en anderen — zoodat het steeds werd besproken op het Internationaal Anti-militaristisch Kongres te Amsterdam, en op het Internationaal Socialisten Kongres, waar Hervé een poging deed de sociaal-democraten in die richting op te dringen. Niemand kan ontkennen dat het denkbeeld in de lucht zat. Reeds drong het door in de vakvereenigingen, zoodat bijv. op het Internationaal Kongres der Mijnwerkers besloten werd de zaak in ernstige studie te nemen. | + | Toch is dat denkbeeld opgevat en voortgewerkt — men denke bijv. aan Briand, aan Gustave Hervé, aan Pierre Ramus, en anderen — zoodat het steeds werd besproken op het //Internationaal Anti-militaristisch Kongres// te Amsterdam, en op het //Internationaal Socialisten Kongres//, waar Hervé een poging deed de sociaal-democraten in die richting op te dringen. Niemand kan ontkennen dat het denkbeeld in de lucht zat. Reeds drong het door in de vakvereenigingen, zoodat bijv. op het Internationaal Kongres der Mijnwerkers besloten werd de zaak in ernstige studie te nemen. |
| Daarom is het zoo vreemd dat niemand op die vergadering te Brussel dat denkbeeld ter sprake bracht. Was dat soms toe te schrijven aan den haat der sociaal-demokraten tegen den voorsteller? Het zou een kleinzieligheid zijn geweest, die de wereld duur is te staan gekomen. | Daarom is het zoo vreemd dat niemand op die vergadering te Brussel dat denkbeeld ter sprake bracht. Was dat soms toe te schrijven aan den haat der sociaal-demokraten tegen den voorsteller? Het zou een kleinzieligheid zijn geweest, die de wereld duur is te staan gekomen. | ||
| Regel 219: | Regel 219: | ||
| De schrik zou geslagen zijn om het hart der machthebbers. | De schrik zou geslagen zijn om het hart der machthebbers. | ||
| - | Duitschland met zijn 4,25 millioen sociaal-demokratische kiezers zou een niet te versmaden macht zijn geweest. | + | Duitschland met zijn 4,25 miljoen sociaal-demokratische kiezers zou een niet te versmaden macht zijn geweest. |
| Verbeeldt u dat het bericht door de wereld ging dat in Duitschland de Algemeene Werkstaking was uitgebroken. En in Oostenrijk ook. Zou zij niet dadelijk zijn overgeslagen naar Frankrijk? Zou België niet zijn gevolgd? En Nederland, een der landen die met Rusland het eerste werd gemobiliseerd? (Het is nooit opgehelderd waarom Nederland zoo spoedig mobiliseerde. Geschiedde het op aandrang, dit is op bevel van den Duitschen keizer of anders om welke reden?) En Engeland zelfs met zijn machtige vakvereenigingen? | Verbeeldt u dat het bericht door de wereld ging dat in Duitschland de Algemeene Werkstaking was uitgebroken. En in Oostenrijk ook. Zou zij niet dadelijk zijn overgeslagen naar Frankrijk? Zou België niet zijn gevolgd? En Nederland, een der landen die met Rusland het eerste werd gemobiliseerd? (Het is nooit opgehelderd waarom Nederland zoo spoedig mobiliseerde. Geschiedde het op aandrang, dit is op bevel van den Duitschen keizer of anders om welke reden?) En Engeland zelfs met zijn machtige vakvereenigingen? | ||
| Regel 249: | Regel 249: | ||
| Hieraan kon worden verbonden een andere aktie. | Hieraan kon worden verbonden een andere aktie. | ||
| - | Bij de kredietaanvragen moesten in de verschillende landen de sociaaldemocratische parlementsleden een eensluidende resolutie voorlezen waarin gewezen werd op het misdadig karakter van den oorlog en alle verantwoordelijkheid daarvoor van zich schudde en waarin men stemde tegen het verleenen van die kredieten. Dan moesten die leden bij wijze van protest de zaal verlaten en òf haar mandaten stellen in handen van hun kiezers òf wel de zittingen verder niet bijwonen. Wat zou men met hen gedaan hebben ? Hen arresteeren en gevangen zetten? Zeker, dat kon men doen, ofschoon de leden volgens de wet onschendbaar zijn. Maar dat zou een gevaarlijk spel worden. Verbeeldt u dat men in Duitschland 108 man gevangen moest nemen, meer dan een kwart gedeelte van den Rijksdag! En men deed een illegale (onwettige) daad? Ziet dat is juist wat gedaan moet worden, men moet de regeeringen drijven op den illegalen weg. Men behoudt dan de sympathie der goedgezinden en de regeering gaat dalen in de oogen van het publiek en verliest alle populariteit. | + | Bij de kredietaanvragen moesten in de verschillende landen de sociaaldemocratische parlementsleden een eensluidende resolutie voorlezen waarin gewezen werd op het misdadig karakter van den oorlog en alle verantwoordelijkheid daarvoor van zich schudde en waarin men stemde tegen het verleenen van die kredieten. Dan moesten die leden bij wijze van protest de zaal verlaten en òf haar mandaten stellen in handen van hun kiezers òf wel de zittingen verder niet bijwonen. Wat zou men met hen gedaan hebben? Hen arresteeren en gevangen zetten? Zeker, dat kon men doen, ofschoon de leden volgens de wet onschendbaar zijn. Maar dat zou een gevaarlijk spel worden. Verbeeldt u dat men in Duitschland 108 man gevangen moest nemen, meer dan een kwart gedeelte van den Rijksdag! En men deed een illegale (onwettige) daad? Ziet dat is juist wat gedaan moet worden, men moet de regeeringen drijven op den illegalen weg. Men behoudt dan de sympathie der goedgezinden en de regeering gaat dalen in de oogen van het publiek en verliest alle populariteit. |
| Of wel de meerderheid van den Rijksdag schenkt haar goedkeuring aan de daad en geeft verlof tot vervolging, maar dan snijdt zij zich leelijk in de vingers, want de daad van protest om tegen de kredieten stemmen, dat is toch het recht der vertegenwoordigers en dus de meerderheid maakt zichzelven tot medeplichtige van den begane illegaliteit. Er pleit veel voor het niet neerleggen van hun mandaat, want zoodra men dat doet, verliest men zijn onschendbaarheid. | Of wel de meerderheid van den Rijksdag schenkt haar goedkeuring aan de daad en geeft verlof tot vervolging, maar dan snijdt zij zich leelijk in de vingers, want de daad van protest om tegen de kredieten stemmen, dat is toch het recht der vertegenwoordigers en dus de meerderheid maakt zichzelven tot medeplichtige van den begane illegaliteit. Er pleit veel voor het niet neerleggen van hun mandaat, want zoodra men dat doet, verliest men zijn onschendbaarheid. | ||
| Regel 255: | Regel 255: | ||
| Fusileert men hen, hetzij allen, hetzij enkelen, men stookt het vuurtje aan en werkt zoo tegen hetgeen men beoogt. De slachtoffers, op die wijze gemaakt, maken een geduchte propaganda onder het volk. En intusschen woedt de Algemeene Werkstaking en breidt zich steeds uit in alle landen. Men tracht haar te smoren, maar dit zal moeilijk gaan en alle regeeringen hebben dusdanig de handen vol, dat zij onmogelijk den oorlog kunnen beginnen. Staande tusschen de revolutie binnenslands en den oorlog buitenslands mag men van het bewuste, georganiseerde protetariaat verwachten dat het weet aan welke zijde zich te scharen. Van niemand kan meer gevorderd worden dan hij geven kan, maar wel dat men alles geeft waarover men beschikt en slaagt men niet, in vredesnaam, maar te vallen met eer voor zijn beginsel, dat is de heldendood der braven, die staat boven alles. | Fusileert men hen, hetzij allen, hetzij enkelen, men stookt het vuurtje aan en werkt zoo tegen hetgeen men beoogt. De slachtoffers, op die wijze gemaakt, maken een geduchte propaganda onder het volk. En intusschen woedt de Algemeene Werkstaking en breidt zich steeds uit in alle landen. Men tracht haar te smoren, maar dit zal moeilijk gaan en alle regeeringen hebben dusdanig de handen vol, dat zij onmogelijk den oorlog kunnen beginnen. Staande tusschen de revolutie binnenslands en den oorlog buitenslands mag men van het bewuste, georganiseerde protetariaat verwachten dat het weet aan welke zijde zich te scharen. Van niemand kan meer gevorderd worden dan hij geven kan, maar wel dat men alles geeft waarover men beschikt en slaagt men niet, in vredesnaam, maar te vallen met eer voor zijn beginsel, dat is de heldendood der braven, die staat boven alles. | ||
| - | Wij hebben in onze beschouwingswijze een machtig bondgenoot gevonden in [[Herman Gorter|dr. H. Gorter]], die vroeger onze heftige, soms bittere bestrijder was, nu die, misschien wel door den oorlog veranderd is om in ons schuitje terecht te komen. In zijn brochure „Het Imperialisme, de Wereldoorlog en de Sociaal-democratie” levert hij het betoog, dat door de onkunde en de kleinheid der arbeiders, het bedrog der reformisten, de lafheid en besluiteloosheid der radikalen, de Internationale de nederlaag leed. Immers bij het eerste conflict op den Balkan had de stem der Internationale zich terstond moeten doen hooren, om de arbeiderswereld op te roepen tot een proteststaking. Honderdduizenden zouden dan zijn opgekomen, reeds nu kwamen er alleen in Frankrijk 160.000 op. Als in Juli 1914 te Berlijn en in alle steden van Duitschland de arbeiders waren opgeroepen, hun stem gehoord zou zijn in de voornaamste steden van Rusland en als de millioenen Duitschers en de honderdduizenden, misschien ook millioenen Russen verklaard hadden: wij, arbeiders, willen elkander niet slachten, wij zijn vast overtuigd dat de arbeidersklasse, althans de georganiseerden, in Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Skandinavië, België en Holland, bij honderdduizenden geantwoord zouden hebben op de roepstem der Internationale. En met den dag zou het verzet sterker en krachtiger zijn geworden. | + | Wij hebben in onze beschouwingswijze een machtig bondgenoot gevonden in [[Herman Gorter|dr. H. Gorter]], die vroeger onze heftige, soms bittere bestrijder was, nu die, misschien wel door den oorlog veranderd is om in ons schuitje terecht te komen. In zijn brochure „Het Imperialisme, de Wereldoorlog en de Sociaal-democratie” levert hij het betoog, dat door de onkunde en de kleinheid der arbeiders, het bedrog der reformisten, de lafheid en besluiteloosheid der radikalen, de Internationale de nederlaag leed. Immers bij het eerste conflict op den Balkan had de stem der Internationale zich terstond moeten doen hooren, om de arbeiderswereld op te roepen tot een proteststaking. Honderdduizenden zouden dan zijn opgekomen, reeds nu kwamen er alleen in Frankrijk 160.000 op. Als in Juli 1914 te Berlijn en in alle steden van Duitschland de arbeiders waren opgeroepen, hun stem gehoord zou zijn in de voornaamste steden van Rusland en als de miljoenen Duitschers en de honderdduizenden, misschien ook miljoenen Russen verklaard hadden: wij, arbeiders, willen elkander niet slachten, wij zijn vast overtuigd dat de arbeidersklasse, althans de georganiseerden, in Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Skandinavië, België en Holland, bij honderdduizenden geantwoord zouden hebben op de roepstem der Internationale. En met den dag zou het verzet sterker en krachtiger zijn geworden. |
| Misschien waren wij te zwak geweest, het is zeer wel mogelijk, maar zonder een poging te wagen om den broedermoord te voorkomen, kan men er niets van zeggen. | Misschien waren wij te zwak geweest, het is zeer wel mogelijk, maar zonder een poging te wagen om den broedermoord te voorkomen, kan men er niets van zeggen. | ||
| Regel 267: | Regel 267: | ||
| Helaas! Een noodlot dat schijnt te drukken op elke revolutionaire beweging. | Helaas! Een noodlot dat schijnt te drukken op elke revolutionaire beweging. | ||
| - | Reeds op Zondag 1 Augustus hadden de proletariaten van alle direkt bij den oorlog betrokken landen allereerst, maar ook van alle anderen, moeten zijn opgeroepen om te protesteeren en te demon-streeren tegen den oorlog, die toen nog slechts dreigde maar twee dagen later een feit was. | + | Reeds op Zondag 1 Augustus hadden de proletariaten van alle direkt bij den oorlog betrokken landen allereerst, maar ook van alle anderen, moeten zijn opgeroepen om te protesteeren en te demonstreeren tegen den oorlog, die toen nog slechts dreigde maar twee dagen later een feit was. |
| En wij zeggen alweer met Gorter: | En wij zeggen alweer met Gorter: | ||
| Regel 289: | Regel 289: | ||
| Ziet het plaatje op het omslag van deze brochure. Op deze plaat van den bekenden Spaanschen teekenaar Sagistra ziet men hoe de vrede tot stand kan komen. Zij stelt voor de verbroedering der arbeiders met de soldaten. Slaat die ure, het pleidooi is gewonnen, de vrede gewaarborgd. Daar rukken zij aan, de arbeiders onder de roode vaan, zij slepen allen mee in hun vaart en door geestdrift aangevuurd banen zij zichzelven een weg. De soldaten, de matrozen, bevangen door dezelfde geestdrift, reiken de hand aan hun broeders en op dat plechtige oogenblik staan uw verdrukkers verplet, zij doorzien dat het gedaan is met hun heerschappij. Zij worden in den hoek gedrongen de vorsten, de maarschalken, de generaals, de diplomaten om ruimte te maken voor het zegevierend proletariaat. De machtige hand van den arbeider zal alle boeien verbreken en een einde maken aan de slavernij der volkeren, aan den menschonteerenden oorlog. | Ziet het plaatje op het omslag van deze brochure. Op deze plaat van den bekenden Spaanschen teekenaar Sagistra ziet men hoe de vrede tot stand kan komen. Zij stelt voor de verbroedering der arbeiders met de soldaten. Slaat die ure, het pleidooi is gewonnen, de vrede gewaarborgd. Daar rukken zij aan, de arbeiders onder de roode vaan, zij slepen allen mee in hun vaart en door geestdrift aangevuurd banen zij zichzelven een weg. De soldaten, de matrozen, bevangen door dezelfde geestdrift, reiken de hand aan hun broeders en op dat plechtige oogenblik staan uw verdrukkers verplet, zij doorzien dat het gedaan is met hun heerschappij. Zij worden in den hoek gedrongen de vorsten, de maarschalken, de generaals, de diplomaten om ruimte te maken voor het zegevierend proletariaat. De machtige hand van den arbeider zal alle boeien verbreken en een einde maken aan de slavernij der volkeren, aan den menschonteerenden oorlog. | ||
| + | |||
| Weet ge wat het schoonste oogenblik is in de gansche wereldgeschiedenis? Dat is de verbroedering van arbeiders en soldaten in den vroegen morgen van 18 Maart 1871 onder de leuze: Leve de Kommune! | Weet ge wat het schoonste oogenblik is in de gansche wereldgeschiedenis? Dat is de verbroedering van arbeiders en soldaten in den vroegen morgen van 18 Maart 1871 onder de leuze: Leve de Kommune! | ||
| + | |||
| Dat oogenblik moet herhaald worden. | Dat oogenblik moet herhaald worden. | ||
| + | |||
| Dat kan, als gij maar wilt, ernstig wilt. | Dat kan, als gij maar wilt, ernstig wilt. | ||
| + | |||
| + | {{tag>militarisme antimilitarisme sociaal-democratie internationalisme}} | ||
namespace/als_ge_vrede_wilt.txt · Laatst gewijzigd: 19/04/20 19:30 door defiance
Paginahulpmiddelen
Tenzij anders vermeld valt de inhoud van deze wiki onder de volgende licentie: CC Attribution-Noncommercial-Share Alike 4.0 International
